Haiti'de Deprem Sonrası Sorunlar Devam Ediyor

Dünyanın hemen hemen her yerinde depremler meydana geliyor. En son Yeni Zelanda’daki depremde 100’e yakın kişi hayatını kaybetti. Ancak depremler, sadece can ve mal kaybına yol açmıyor. Özellikle yoksul ülkelerde yıllarca sürecek başta salgın hastalık olmak üzere birçok sorunu da beraberinde getiriyor. Örneğin Haiti. 200 bin kişinin öldüğü, bir milyon kişininse evsiz kaldığı depremin üzerinden bir yıldan fazla süre geçti. Ancak sorunlar halen aşılabilmiş değil. Gönderilen yüklü miktarda uluslararası yardıma rağmen neden çok az yol alınabildi.

Depremin adeta yerle bir ettiği başkent Port-au-Prince’de bir yıl sonra yeniden yapılanma yavaş ilerliyor.

Kentteki enkazın yalnızca yüzde 5’i kaldırılabildi. 800 bin kişi hala çadırlarda yaşıyor.  Raporlara göre, Amerika’dan bağışlanan bir milyar 400 milyon doların sadece yüzde 38’i harcandı. Birçok kişi gelişme sağlanamamasının nedenlerini sorguluyor.

Uluslararası yardım kuruluşu Oxfam’ın  sözcüsü Julie Schindall, ”Herkes bana Haiti’de nerede hata yapıldığını, neden ilerleme sağlanamadığını soruyor. Buna yanıt vermek oldukça zor. Ülkede liderlik sorunu var. İyi bir liderlik gerekiyor, bunun için de bir sonraki Haiti hükümetine güveniyoruz,” diye konuşuyor.

Haiti Hükümeti krize yanıt vermede başarılı olamadı. Depremde onbeş bakanlığın onüçünün binası yıkıldı. Hükümet çalışanlarının yaklaşık üçte biri hayatını kaybetti. Kasım’da yapılan genel seçimlerin sonuçları, hile iddiaları nedeniyle hala açıklanmadı. Sivil toplum örgütleri Haiti’de yeniden yapılanma çalışmalarının ilerlemesi için gereken para ve uzmanlığın bulunduğunu ancak işbirliği yapacak etkili bir hükümet olmadığını belirtiyor.  Haiti’de görev yapan sivil toplum örgütü Uluslararası Göç Kuruluşu’ndan Leonard Doyle, ”Paranın doğru yerlere harcanmasını istiyoruz. Gerçekçi planlar ortaya atılınca gereken fonları aktaracağız. Paranın belirsiz bir yerde yok olmasını istemiyoruz. Alınacak sonuçlarda herkesin bir çıkarı var,” diyor.

Yardım örgütleri felaketin boyutlarının çok büyük olmasına rağmen barınak, gıda, su gibi temel ihtiyaç yardımının iyi yapıldığını bildiriyor.  Ancak ikinci aşama, yani depremzedeleri geçici barınaklara nakletme ve inşaata başlama konusu sorunlarla dolu. Uluslararası Kızılhaç Örgütü’nden Matthew Cochrane, Port-au-Prince’te geçici konut inşaatı projesinde çalışıyor.  Cochrane’e göre kentte inşaat yapacak alan bulmak zor, tapu-kadastro kayıtları mahvolduğu için işlemler de zorlaşmış durumda. ”Yasal engellerin çoğu aşılmaya başladı. Yakında inşaatların hızla ilerlemeye başladığını göreceğimize inanıyorum,” diyen Cochrane buna rağmen bu yılın daha verimli geçeceğinden umutlu.

Haiti’deki sivil toplum örgütleri de eleştirilerden payını alıyor. Oxfam’dan Julie Schindall bağışta bulunanların kentteki enkazı kaldırmaktansa okul ya da hastane gibi göz alıcı projeleri desteklemeyi tercih ettiğini söylüyor. Schindall şöyle konuşuyor: ”Burada katma değerin ne olduğunu düşünmeliyiz. Ülkeye yeni ne getirebiliriz? Bunun Haiti’de bulunmayan birşey olması gerekiyor. Haiti halkını eğitmemiz ve onlara, projelerini gerçekleştirecek hale gelmeleri için gerekli becerileri kazandırmamız çok önemli.”

Sivil toplum örgütleri Haiti’deki yeniden yapılanma çalışmalarının yıllar süreceğini, şimdiyse çabaları arttırıp ülkeyi geleceğe hazırlama zamanı olduğunu bildiriyor.

haber:voanews