Anayasa Mahkemesi HSYK'da Adalet Bakanı'na Geniş Yetkiler Veren Yasa Hükümlerini İptal Etti

Anayasa Mahkemesi, HSYK'nın yapısını değiştiren Kanun'un Adalet Bakanı'na geniş yetkiler veren hükümlerini iptal etti. Adalet Akademisi ile ilgili bölümlerin iptal istemi ise reddedildi.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün onayının ardından CHP tarafından iptali istenen kanun Adalet Bakanı'na verilen yeni yetkiler nedeniyle Anayasa Mahkemesi'ne taşınmıştı. AYM, Adalet Bakanı'na verilen yetkileri düzenleyen bölümünü iptal etti.

Yasa ne içeriyor?

HSYK'daki hâkim ve savcılar, uygun görülecek yerlere atanacak. Kurul tarafından çıkarılan tüm genelgeler, kanunun yürürlüğe girmesiyle geçersiz hale gelecek.

Dairelerin yapısını bakan belirleyecek. Üyelerin dairelere dağılım esasları yeniden düzenlenecek. Adalet Bakanı isim isim hangi üyenin, hangi dairede görev yapacağına karar verecek.

3. Daire'nin görevleri arasında bulunan, hakim ve savcılar hakkında inceleme ve soruşturma yapılmasına yer olmadığına ilişkin kararların oluru için Adalet Bakanı'na teklif zorunluluğu getirildi.

Kurulun idari personelinin atanmasındaki yetki, başkanvekili ve genel sekreterliğe aitti. Yeni düzenlemeyle bu yetki alınarak HSYK Başkanı sıfatıyla tek başına Adalet Bakanı'na verildi.

Yasa kapsamında idari personelin tamamını da bakan belirleyecek. Yasayla HSYK'daki işine son verilecek yaklaşık 600 kişi başka yerlerde görevlendirilecek. Yeni kadroyu Adalet Bakanı belirleyecek.

Beş genel sekreter yardımcısını da bakan seçecek. Bu isimler hazırladıkları raporları doğrudan bakana sunacak.

Yasayla Kurul adına görev yapan Teftiş Kurulu, Adalet Bakanı'na karşı sorumlu olacak ve onun verdiği görevleri yerine getirecek. Teftiş Kurulu Başkanı ve 3 yardımcısını Genel Kurul yerine Adalet Bakanı belirleyecek. Hâkim ve savcıları denetlemeke görevlendirilecek müfettişi ise Adalet Bakanı'nın seçtiği Teftiş Kurulu Başkanı belirleyecek.

Türkiye Adalet Akademisi'nin başkan ve yardımcıları Bakanlar Kurulu yerine Adalet Bakanı tarafından görevlendirilip atanacak.

Genel sekreter seçiminde de HSYK Genel Kurulu'nun etkisi azaltılıyor. Kurul'un çoğunluğunun istemediği bir adayı dahi Adalet Bakanı'nın seçebileceği bir sistem getiriliyor. Daha önce Kurul üyeleri, genel sekreter için her adaya oy verirken, yeni uygulamada tek adaya oy verebilecek. Bu uygulama Kurul üyelerinin seçiminde de geçerli olacak.

Yasa hakim ve savcıların yurt dışı görevlendirmesinin de sadece Adalet Bakanı'nın izniyle gerçekleşmesini öngörüyor. Hangi hakim ve savcının yurt dışına eğime gönderileceğine Adalet Bakanı tek başına karar verecek. Yasa değişmeden önce bununla ilgili kararı HSYK Genel Kurulu veriyordu.

CHP başvurmuştu

HSYK Kanunu'nun iptali ve yürütmesinin durdurmasını CHP istemişti. CHP yasanın Anayasa'ya açıkça ayrırı olduğunu ve yok hükmünde sayılması gerektiğini  savundu. Başvuruyu yapan CHP'li Ali Rıza Öztürk "Bu yasa Başbakan’ın yargıya tecavüzünü kolaylaştıran bir yasadır. 17 Aralık’ı örtbas etmek için yargıya müdahaledir. Anayasa Mahkemesi’nin tarihi görevi yargıyı Tayyip Bey’in elinden kurtarıp, almaktır.” demişti.