Suriye'deki Krize Çözüm İçin Toplanan Cenevre-2 Konferansı Başladı

Suriye'deki krize çözüm için toplanan Cenevre-2 konferansı başladı.

Suriye’deki iç savaşın başlangıcından beri Beşşar Esad yönetiminin yetkilileri ile Batı destekli muhalifler ilk kez aynı masaya oturuyor.


BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon konferans için “bir umut misyonu” tanımını kullandı ve 130 bin kişinin ölümüne, milyonların yerlerinden olmalarına neden olan üç yıllık bu savaşın bitmesi için bu fırsatı değerlendirmemenin “affedilmez” olduğunu söyledi.

Konferans nasıl toplandı?

Suriye’de rejim güçleri ile silahlı muhalifler arasında Mart 2011’de başlayan çatışmalardan bir yıl sonra Esad rejimini destekleyen Moskova ile muhalefeti destekleyen Washington yönetimi krize ancak siyasi bir çözüm bulunabileceği üzerinde anlaştılar.

Haziran 2012’de Rus ve Amerikan yetkililer ile krize dâhil olan diğer taraflar ( Arap Birliği, Çin, Fransa, Rusya, İngiltere, Türkiye, Irak, Kuveyt, Katar,  AB temsilcileri ile Arap Birliği ve BM Suriye Özel Temsilcisi) İsviçre’nin Cenevre kentinde toplanıp Suriye’deki siyasi geçiş süreci için adına Cenevre Sözleşmesi denilen bir yol haritası belirlediler.

Sözleşmede tüm tarafların üzerinde anlaştığı icra yetkisine sahip bir geçiş yönetimi kurulması, ve bu yönetimin ülkeyi seçimlere taşıması öngörüldü.

Ancak o günden beri savaşan tarafları biraraya getirme çabaları karşılıksız kaldı. Taraflar Esad’ın ülkenin geleceğindeki rolü ile muhalefet ve Suriye hükümetini kimlerin temsil edeceği konularında bir türlü anlaşamadı.

2013’ün  Kasım ayında BM Genel Sekreteri Ban görüşmeler için bir tarih belirledi: 22 Ocak. Suriye’deki krize çözüm bulmak amacıyla toplanacak konferansa Cenevre-2 dendi. Ban Cenevre-2’nin  Suriyelilerin hürriyet ve onurlu bir yaşam taleplerini karşılayacak “barışçıl bir geçiş süreci için bir araç” olduğunu ilan etti.

Cenevre-2 hükümet ve muhalefet arasında Cenevre Sözleşmesi’nin uygulanması yönünde bir anlaşma sağlanmasını hedef alıyor.

Esad yönetimi neyi savunuyor?

Suriye hükümeti barış görüşmelerine katılacağını teyit etti ancak muhalefetin Esad’ın devlet başkanlığını bırakması şartını kabul etmeyeceklerini açıkladılar. Dışişleri bakanlığından yapılan açıklamada Esad’ın gitmesini destekleyenlerin “rüyadan uyanmaları gerektiği” ifadesi yer aldı.

Hükümet konferansta “terörle mücadele”nin öncelikli bir konu olarak konuşulmasını istiyor.

Dışişleri Bakanlığı’ndan Ban’a gönderilen mektupta şu ifadeler yer alıyor: “Suriye’deki krizin çözülmesi için üretilecek her türlü siyasi çözümün başarıya ulaşması için ‘silahlı teröristlere’ desteğin kesilmesi hayati derecede önemlidir. “ Rejim Suriye’deki silahlı grupları sıklıkla ‘terörist’ olarak tanımlıyor.

Muhalifler ne diyor?

Suriye’deki muhalefetin şemsiye örgütü olarak kabul edilen Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) haftalar süren toplantılar ve anlaşmazlıklardan sonra 18 Ocak’ta İstanbul’da yapılan oylama sonucu konferansa katılma kararı aldı.

Ancak SMDK konferansa katılmak için bazı ön koşulların oluşmasını şart koştu. Bunların arasında siyasi tutukluların, özellikle de kadın tutukluların serbest bırakılmaları ve kuşatma altındaki bölgelere yardım ulaşmasına izin verilmesi gibi talepler var.

Muhalifler Esad’ın öngörülen geçiş hükümetinin dışında kalacağına dair söz vermemesi durumunda da konferansa katılmayacaklarını açıkladı.

Suriye yönetimi konferanstan bir hafta önce bir iyi niyet göstergesi olarak mahkumlarla silahlı muhalifleri takas edebileceklerini ve bir dizi insani yardım adımı atmaya hazır olduğunu ilan etti.

Muhalefetin içinde konferansa karşı çıkan üyeler ise bu tutumlarını ‘sahada savaşanların taleplerini yansıtmak’ olarak savunuyor.

Yayın ve Haber: El Cezire Türk