Fay Hattında Bir Ocak, Taşeron Firma, Uyarıları Dinlemeyen Şirket: 8 Ölüm

Madencilere mezar olan kömür ocağı üç fayın kesişme noktasında ve birçok eksiği var .

TTK Kozlu Müessese Müdürlüğü'nün üç ayrı fayın kesişme noktaları arasında bulunduğu ortaya çıktı. Zonguldak'taki işletmelerde, ilave havalandırma sistemi, merkezi izleme sistemi ve ocakları çift yolla yer üstüne bağlanması sisteminin bulunmadığı da belirlendi.

Meclis'te madencilik sektöründeki sorunların araştırılarak, alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla bir araştırma komisyonu kurulmuştu. Komisyon raporunda, 20 Mart 2010'da Kozlu Müessese Müdürlüğü'ne yapıtığı ziyaretteki izlenimlerine de yer verdi.

Üç fayın ortasında 

Raporda, müessese hakkında brifing alındığı belirtilerek 'Kömür ocağında, -560 kotuna inilerek deniz seviyesinin altında kömür üretimi yapılan ayaklarda incelemelerde bulunulmuştur. Kozlu işletmesinin 3 adet fayın kesişme noktaları arasında kurulu olduğu ifade edilmiştir' dendi.

Komisyon bir gün sonra da Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şubesini ziyaret etti. Ziyarette, işletmelerin ilave havalandırma sistemi ve merkezi izleme sistemi ile çift yolla yer üstü bağlantısı olmadığı ifade edildi. Acil eylem planının hazırlanmasına ihtiyaç olduğu belirtilerek, her vardiyada maden mühendisinin bulunmadığı ocakta benzeri bir çok eksiklğin bulunduğu vurgulandı.

Koruyucu ekipman eksik 

Raporun diğer bölümünde patlamalara karşı uygun ekipman kullanılmadığı vurgusu yapılarak, 'Patlama ihtimali bulunan ocaklarda ATEX uyumlu donanım ve koruyucu sistemlerin kullanımı yetersiz. Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik'e uyumlu ekipmanların kullanımı konusunda etkin denetim sağlanmalı, bu ekipmanların tamir ve bakımları ile ilgili olarak Yönetmelik'te belirtilen hususlara uyulmalıdır' ifadelerine yer verildi.

Daha büyük faciayı TTK önledi 

Kozlu'da 8 madencinin hayatını kaybettiği faciada tablonun daha ağır olmasını TTK uzmanlarının acil müdahalesi engellemiş. Genel Maden-İş Sendikası Başkan Danışmanı Turan Oral, patlamanın asıl nedeninin Taşeron firmanın sondajdan kaçması olduğunu herkesin bildiğini belirterek şunları söyledi: 'Gaz çıktığında, TTK'nın uzmanları bunu görüp devreye giriyor, elektriği kesiyor ve facianın daha da büyümesini önlüyorlar.'

Taşeronu iş müfettişleri de uyarmış ama taşeron hiçbir uyarıyı dinlememiş

İşletmeci, Çalışma Bakanlığı İş müfettişlerinin yaptıkları denetim sonucu hazırladıkları raporda şu tespitleri kulak ardı etmiş:

Elektrik kablolarının patlamaya yol açılabilecek şekilde eklemeler yapıldığı

Sondajlarınn olması gereken derinlikte olmadığı

Dinamit ve kapsül sandıklarını gözetim altanda tutulmadığı...

Sayıştay, 8 işçiye mezar olan Kozlu Maden Ocağı'yla ilgili çok çarpıcı bir uyarı yapmış. Türkiye Taş Kömürü Kurumu'nun 2011 yılı raporunda Sayıştay, Kozlu Müessesesi ile ilgili 'vahim bir olayla karşılaşılmaması tamamen tesadüf' demiş.

Rapora göre, madeni ihale kapsamında alan şirket, yükümlülüklerini yerine getirmemiş, temel işletme araçlarını karşılamamış ve işçi ücretlerini ödememiş. Ücretini alamayan işçiler iki hafta iş bırakma eylemi yapmasına karşın, sözleşme feshi gündeme gelmemiş.

Madencilikte tecrübesi yok 

Sayıştay raporunda, ihaleyi alan Star A.Ş.'nin bir inşaat şirketi olduğu, madencilikle ilgili hiçbir tecrübesinin bulunmadığı vurgulanıyor. Bu durumun işçi sağlığı ve güvenliğini büyük riske attığı tespitine yer veriliyor.

Raporda, '.. firmanın iş güvenliğine yönelik alması gereken önlemler konusunda da hassasiyet göstermediği, bu arada vahim bir olayla karşılaşılmamasının tamamen tesadüf olduğu görülmektedir' ifadeleri yer alıyor.

O şirket MHP'li vekilin eşinin çıktı 

Zonguldak Kozlu'da grizu faciasının yaşandığı madenin işletmecisi taşeron STAR İnşaat'ın sahibinin MHP'li Vekil Ruhsar Demirel'in eşi olduğu ortaya çıktı.

Resmi kayıtlara göre, madencilikte tecrübesi olmayan STAR İnşaat'ın Genel Müdürü de Yönetim Kurulu Başkanı da Şafak Sırrı Demirel. Şirketin yüzde yüz sahibi olduğu Depar pazarlamanın telefonları bir konuta ait çıkarken, grubun diğer iştiraki Pano Madencilik'te de ilginç bağlantılar göze çarpıyor. Pano Madencilik'in diğer iki ortağından biri Türkiye Taşkömürü Kurumu Müdürü Dursun Akyürek.

Türkiye Taş Kömürü Kurumu esas işi, kok kömürü için sondaj yapmak. Deniz seviyesinin 630 metre altında sondaj yapma işini madencilikte hiçbir tecrübesi olmayan Star İnşaat'a ihale edilmiş. Şirket, Nisan 2008'de aldığı işi zamanında bitiremeyince iki defa ek süre verilmiş. Hem de 14,242 milyon dolarlık ek işle birlikte.

'14 olması gereken sondaj sayısı 7'

Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şube Başkanı Erdoğan Kaymakçı, “Olayda bir ihmal olduğu kesin. Göçüğün yaşandığı galeride gaz tahliyesi için en az 25 metre sondaj yapılması gerekirken sadece 9 metrelik sondaj yapılmış. 14 olması gereken sondaj sayısı da 7. Denetim eksikliği açıkça ortada. Göçük ‘degaj’ denilen ani metan gazı püskürmesi nedeniyle oluştu. Kozlu Müessesi’nde yer alan kömür damarı oldukça gazlıdır. Gaz içeriği yüksek olduğu için bu bölgede ani gaz püskürmesi olayları sık sık yaşanır. Bir kaza yaşanmaması için de ilerleme yönünde gazı boşaltmak için sondajlar yapılır. Ancak taşeron firmanın çalıştığı -630 kotunda gerekli sondaj yapılmamış ve bu üzücü olay yaşanmış. Oysa ki böyle gazlı olduğu bilinen yerde yeterli sayıda ve uzunlukta sondaj yapılması gerekir. En az 25 metrelik sondaj yapılarak bölge rahatlatılır. Burada ise 9 metrelik sondaj yapılmış. Kazanın yaşandığı galeri 14 metrekare. Her metrekare için bir sondaj yapılması gerekirken sadece 7 sondaj yapılmış. Bu eksiklik ve ihmaller nedeniyle maalasaf 8 arkadaşımızı yitirdik. Degaj Yönetmeliği’nde de ihale şartnamesinde de bu kurallar yer alıyor. Tabii burada denetim eksikliği de var. Kurumun denetleme birimleri bu sondajları denetlemeli ve gerekli önlemler alınmalıydı” dedi. Maden Mühendisleri Odası Genel Başkanı Mehmet Torun da, “Oyun kuralına göre oynanmamış. Oynansaydı biriken gaz uygun bir şekilde boşatılabilirdi” diye konuştu.

Nişanlıya ağıt

Kara elmasın başkenti 8 madenciye ağlıyor... Faciada hayatını kaybeden 8 madenciden 5'inin cenazesine ulaşılabildi.

1500 ton kömür ve taş yığınından oluşan göçüğün altındaki işçiler 42 yaşındaki Yüksel Koca, 31 yaşındaki Ahmet Şeker ve 56 yaşındaki Hüseyin Kürekçi'yi çıkarma çalışmaları ise metan gazı nedeniyle başlatılamadı.

630 metrede yaşama veda eden madencilerden 4'ü dün gözyaşları arasında toprağa verildi. Cenazede işçilerden Muhsin Akyüz'ün 2 ay önce nişanlandığı Funda Aykanat tabutun başında gözyaşı dökerek yaktığı 'Muhsinimin üzerine karlar yağıyor. Muhsinimi götürmesinler' ağıtlar yürek dağladı.

Ölen işçilerden Muhsin Koca'nın babasının da aynı ocakta 1992'de yaşanan grizu faciasında hayatını kaybettiği öğrenildi 

(Aslı IŞIK -Volkan Yanardağ /Akşam ve milliyet)