Cezaevleri İzleme Koordinasyonu: Açlık Grevi İle İlgili Önemli Bilgiler

Açlık ve yetersiz beslenme vücutta ağır yıkımlara, ölümlere ve özellikle nörolojik sekellere yol açmaktadır. Kuramsal olarak; yaşamsal önemde olan sıvı, tuz ve şeker alımı olan bazal metabolizmasına günde 1500 kcal harcayan 70 kg. ağırlığındaki bir insanın yaklaşık 3 ay aç kalmaya yetecek DEPO enerji kaynağına sahiptir.

Açlık grevinde günlük ortalama 1,5-2 L/gün SU  ve  2 gr/gün tuz alımı olmalıdır. Açlık grevinde alınan şeker miktarı  EN AZ 200-250 gr olmalıdır. Bu miktar şekerin alınmasıyla, yaklaşık 50-75 gr proteinin yıkımı önlenmektedir. Bunun klinik karşılığı, kas yıkımındaki azalmadır. Böylece açlık grevinde olanlar sonuç olarak iyice zayıflayana kadar vücudun geri kalanı için yağlardan sağlanan enerji desteğine sahip olmakta, pnömoni/zatürre, vb. komplikasyonlar daha geç gelişebilmektedir.

B1 vitamini (MÜMKÜNSE GÜNLÜK 500 MG ALINMALIDIR. Ülkemizde saf B1 preparatı olmadığından dolayı içerisinde 250 MG B1 bulunan NEROX/NEUROVİT/BENEXOL/APİKOBAL VE EŞDEĞERİ  preparatlardan biri tercih edilmeli ve MÜMKÜNSE günde 2 tablet alımmalıdır.

İÇERİSİNDE 10 MG B1 VİTAMİNİ BULUNAN BEMİKS DRAJE ve eşdeğeri preparatlar tercih EDİLMEMELİDİR.

Ancak aldığmız şekerin vücudun ihtiyaç duyduğu enerjiye dönüşebilmesi için B1 vitamini diye bildiğimiz tiamin adlı moleküle ihtiyaç vardır. B1 vitamini glükozun parçalanarak enerjiye dönüşmesinde rol alan enzimlerin çalışmasında yardımcı olur. Bu nedenle açlık grevi yapanlar aldıkları şekerin kullanılabilmesi için B1 vitaminine ihtiyaç duyarlar. B1 vitaminin alınması bu nedenle açlık grevini bozmaz, tersine alınan şekerin kullanılmasını sağladığı için açlık grevinin gerçek amacına ulaşmasını sağlar. Açlık grevi bir intihar eylemi olmadığı için eylem başarıya ulaştığında açlık grevi yapanların hayatlarına devam edebilecek bedensel ve zihinsel koşullara sahip olması için B1 vitamini almaları zorunludur.

Kepeksiz beyaz ekmek çok fazla yendiği için ucuz olduğu için cezaevlerinde de beyaz ekmek tüketildiği için uzun süre cezaevinde kalanların B1 vitamin depoları yetersiz olabilir ve bu durumda da çok kısa sürede B1 eksikliği ortaya çıkar. Bu nedenle açlık grevine başlandığı andan itibaren B1 vitamini alınması önemlidir.

B1, karbonhidrat metabolizmasında kullanılan bir koenzimdir. Tahıllarla -özellikle ekmekle- yeterli miktarda kolayca alındığından normalde eksikliği yaşanmazken, uzun süreli açlıkta eksikliği ortaya çıkabildiği gibi, açlığın sonlandırılmasında yeterli Tiamin desteği sağlanmadan şekerli sıvıların damar yoluyla verilmesiyle, kritik düzeydeki vitamin B1 depoları, verilen şekerin metabolizması için tüketileceğinden, hastalığın ortaya çıkacağı söylenebilir. İkinci durum, daha önceki açlık grevlerinin sonlandırılmalarında ve 1996 yılında kısmi olarak gerçekleşmiştir.

Uzun süreli açlıklarda tiamin eksikliğine bağlı olarak gelişen Klasik olarak Wernicke Ansefalopatisi (WA): Tetraddır/dört ögesi vardır:
Bilinç değişiklikleri (Uykuya eğilimli halden daha ağır zihinsel bulanıklığa kadar artan bir tablodur)
Oftalmoparezi (Diplopi)
Nistagmus
Ataksi (Gövde ataksisidir, bazen ekstremite ataksisi eşlik edebilir)

B1 vitamini kullanlımı olmadığında wernike sendromunu takip eden sürede ise Korsakoff Sendromu gelişebilmektedir. Korsakoff Sendromu amnezi/hafıza kaybı ile karakterizedir. Amnezinin retrograd bileşeni (hastalanmadan önceki birkaç yılı kapsayan) ve anterograd bileşeni (yeni yaşantı parçalarının hafızaya kaydedilememesi) mevcuttur. Amneziye eşlik edebilen duygulanım ve düşünce bozuklukları nedeniyle çeşitli psikiyatrik tablolar da ortaya çıkabilir. Korsakoff Hastalığı için demans denilemez. Tamamen amnezi ile sınırlı özgül bir durumdur. Demans/bunamanın temel bileşeni de unutkanlıktır ve hafıza kaybına bilişsel işlevlerin diğer bileşenleri de eklenmektedir (dil yeteneği, karmaşık görsel algı, planlama, soyutlama, yargı gibi). Korsakoff hastalarında ise sadece amnezi vardır, diğer işlevler tamamen korunmaktadır. Korsakoff Sendromu beunin bölümlerinden biri olan limbik sistem hastalığıdır. Limbik sistem belleğin giriş kapısı olduğu gibi, duygulanımın da düzenleyicisi olan bir bölgedir. Buradaki hasar yaygın olduğunda çeşitli duygulanım ve düşünce bozukluğu ile giden psikiyatrik tablolara yol açmaktadır. Bu nedenle Korsakoff Hastalığının bir diğer adı da Korsakoff Psikozudur.

Uykuya eğilim halsizlik genel olarak açlık durumunda ortaya çıkabilir ve bunun için açlık grevindekiler yan yatmalıdır. Herhangi bir nedenle kusma olduğunda kusmuğun soluk yoluna kaçması böyle engellenebilir. Yatış pozisyonları sık sık değiştirilmeli ve bası yaraların gelişmesi önlenmelidir.

Açlık Sonlandırıldığında Yapılmaması Gerekenler

 Açlık süresi ne olursa olsun yeterli tiamin desteği/eklemesi yapılmadan dekstroz içeren mayiler damar yolundan verilmemelidir. Uygulama için ülkemiz koşullarından örneklersek (500 cc %5 dekstroz içine, 10 adet Bemiks ampul eklemek 250 mg tiamin desteğini sağlar).Dekstrozlu hipertonik (%10, %20 dekstroz vb.) mayiler doğrudan uygulanmamalıdır

 Açlık grevi bittikten sonra da depolar henüz boş olduğu için B1 vitamini almaya devam etmek gerekir.

 *Cezaevleri İzleme Koordinasyonu Facebook hesabından alınmıştır.