12. Dünya Sosyal Forumu: Dünyanın Sorunları ve Mücadele Deneyimleri Tunus'ta Tartışılıyor

Bu yıl Tunus'ta düzenlenen 12.Dünya Sosyal Forumu bugün düzenlenecek  olan onlarca farklı toplantı ve etkinlikle sona eriyor. Dünyanın dört bir yanından binlerce kişinin ve onlarca kurumun katıldığı forumda dünyanın tüm sorunları ele alınırken, bölgede yaşanan halk isyanlarının deneyimleri yoğun olarak tartışılıyor.

Bu yıl ilk defa Arap coğrafyasında, Kuzey Afrika'da Tunus'ta toplanan 12. Dünya Sosyal Forumu dünyanın 140'a yakın ülkesinden 20 bini aşkın kişinin katılımıyla 3.gününe girdi.

FORUM KENTİN GÜNLÜK HAYATINDA HİSSEDİLİYOR

Forumun, Tunus'ta günlük yaşamda hissedilen bir etkiye sahip olduğu hava alanından çıkıldığı anda hissediliyor. Alana park etmiş ve camlarında forum afişleri olan onlarca otobüs ve minibüs özellikle Pazartesi ve Salı günü dünyanın dört bir yanından Tunus'a akan binlerce kişiyi El Manar Kampüsüne taşımak üzere yoğun olarak çalışmış.

FORUMUN ENGELLENMEMESİ İÇİN HAVAALANI YER HİZMETLERİNDEKİ GREV ERTELENDİ

Tunus Havayolları forumun resmi sponsorlarından birisi, yine Telekom ve Posta Kurumu başta olmak üzere hizmetleri forumun örgütlenmesi için önem taşıyan pek çok devlet kurumu da foruma resmi olarak destek veriyor. Ancak forumun belki de ruhuna en uygun destek Tunus'ta hem Bin Ali'ye karşı ayaklanma esnasında hem de sonrasında devam eden hareketlerin en güçlü dinamikleri olan sendikalarda gelmiş. Sendikalar organizasyon komitesinde güçlü bir şekilde temsil ediliyor.

GREVİN HEDEFİNDEKİ ŞİRKETİN TÜRKİYE KÖKENLİ OLMASI İLGİNÇ BİR AYRINTI

Bununla da yetinmeye sendikalar, 25 ve 26 Mart tarihleri için öngörülen hava yolları yer hizmetlerindeki grevi de Nisan ayına ertelemişler. Bu tutum Dünya Sosyal Forumu Organizasyon Komitesi tarafından da selamlanmış. Bu arada grevin hedefindeki yer hizmetleri şirketinin Türkiyeli bir firma olduğu da Tunus'lu sendikacıların Türkiyeli sendikacılarla paylaştığı bir bilgi.

TUNUS DEVRİMİNİN SLOGANI FORUMUN DA SLOGANI: ONUR

Arap halk isyanlarının patlak vermesini sağlayan Tunus isyanının da sembolü olan "Onur" sloganı Tunus'un başkentinde El Manar Üniversitesi'nde düzenlenen sosyal forumun temel sloganı olmuş. Foruma Arap dünyasından ve Avrupa'dan yoğun bir katılımın olduğu gözlenirken, son iki üç yılın gelişmeleriyle hızla politikleşen Tunus gençliğinin de toplantıya ilgisi yoğun. Filistin halkının mücadelesi sosyal forumda öne çıkan temalardan birisi. Sadece Filistin çadırının bulunduğu bölge değil, genel olarak forumun pek çok noktasında Filistin mücadelesini simgeleyen pankartlar, dövizler ve kavga türküleri söyleyen Filistin'li grupları görmek mümkün.

DÜNYANIN DÖRT BİR YANINDAN BİNLERCE ÖRGÜT, HAREKET VE KİŞİ BİR ARADA

Forumda pek çok ülkeden gelen küreselleşme karşıtları, politik örgütler, sendikalar, çevre örgütleri ve yaşam savunucuları, kadın hareketleri temsilcileri, insan hakları örgütleri, göçmen hakları hareketleri, barınma hakkı-su-enerji hakkı grupları mücadelelerinin sorunlarını ve deneyimlerini paylaşmak ve dünyanın dört bir yanından gelenlerle ilişkiler kurmak için yoğun bir çaba içinde.

EŞ ZAMANLI ETKİNLİK SAYISININ ÇOKLUĞU TAKİBİ VE KATILIMI ZORLAŞTIRIYOR

Teknik olarak oldukça iyi organize edildiği görülen Sosyal Forumun en önemli sorunlarından birisi, eş zamanlı etkinlik sayısının çokluğunun takibi zorlaştırması. Bu etkinliklerin pek çoğunun birbirine yakın konu başlıklarıyla gerçekleşiyor. Oysa sosyal forumların verimli geçmesinin en önemli metodik araçlarından birisi olan benzer önerileri birleştirme sürecinin işletilmesi. Ancak bu sefer bu gerçekleşememiş. Oysa program komitesi tarafından koordine edilen sağlıklı bir birleştirme süreci, benzer alanlarda mücadele eden pek çok hareketin ve kurumun daha ilk anda doğal olarak buluşmasını sağlamak gibi  önemli bir olanak sağlıyor. Bu fırsat Tunus'ta kaçırılmış gözüküyor, ancak kendi doğal ilişki ağlarıyla birbirleriyle ilişki halinde olan kurumlar etkinlikleri birleştirebilmiş.

GÜN ÜÇ PERİYODA BÖLÜNMÜŞ HER BİRİNDE EŞ ZAMANLI 100 ETKİNLİK VAR

Günlük etkinlikler ilki 9'da başlayıp 11.30'bitecek, ikincisi 13'de başlayıp 15.30'da bitecek sonuncusu da 16'da başlayıp 18.30'da bitecek biçimde planlanmış üç ana periyotta hayata geçiriliyor. Toplam 1000 kadar etkinliğin kaydedildiği forumda günlük 300, her bir periyotta eş zamanlı 100 etkinlik gerçekleştirilmeye çalışılıyor. Tunus halkının ve Kuzey Afrika bölgesi ülkelerinin Fransızca ağırlıklı konuşması çevirileri nispeten kolaylaştırmış. İngilizce burada Arapça ve Fransızca'nın yanında üçüncü sırada geliyor ama her zaman olduğu gibi ingilizce bilmek hayat kurtarıyor.

WALLERSTEİN VE SAMİR AMİN FORUMDAYDI

Her  etkinliğin aynı derecede ilgi gördüğü söylenemese de oldukça yoğun ilgi çeken pek çok etkinlik gerçekleşiyor. Forum programının son anda basılmış olmasına rağmen etkinlik listesinde, etkinlik konuşmacıları bulunmuyor. Böyle olunca örneğin Wallerstein'in veya Samir Amin'in konuşmacı olduğu  etkinliği kaçırmanız işten bile olmuyor.

TÜM  KAMPÜS FORUMA GÖRE YENİDEN PLANLANMIŞ

Oldukça büyük bir alana sahip olan El Manar kampüsünün her bir köşesi forumun ihtiyaçlarına göre yeniden planlanmış. Ana tematik eksenlere göre çadır kampları organize edilmiş. Gençlik kampı, Filistin  kampı, kadın kampı, sendika bölgesi, medya merkezi, çevre -ekoloji kampı gibi alanlar aynı zamanda bu başlık altında yapılan etkinliklerin gerçekleştirildiği bölgelere de yakın. Pek çok etkinlik de buralarda gerçekleştiriliyor. Kampüs alanını ve neyin nerede olduğunu anlatan haritalar danışma masalarında dağıtılıyor.

KAMPIN EN HAREKETLİ BÖLGESİ GENÇLİK KAMPI VE FİLİSTİN KAMPI

Kampın en hareketli bölgesi hiç kuşkusuz Filistin kampıyla birlikte gençlik kampı oldu. Tunuslu gençlik örgütleri, mini çadır kent kurarak, çeşitli etkinlikler düzenledi. Gençlik kampına damgasını basan ise Demokratik Cephe'ye bağlı partilerin gençlik örgütleri oldu. Böylece olunca bu kampın her bir köşesinde Arapça ve Fransızca olarak enternasyonal marşını duymak kaçınılmaz oldu.

TUNUS ZAYIFLAYAN SOSYAL FORUM SÜRECİNE KAN TAŞIDI MI?

Genel olarak bir zayıflama süreci yaşayan Dünya Sosyal Forumu'nun bu yıl Tunus'ta yapılmasının nedenlerinden birisi, Arap halk isyanlarının patlak verdiği ve tüm bölgeye yayıldığı bu ülkedeki dinamizmin foruma yeni bir enerji katabileceği yönündeki beklenti ve umuttu. Bunun ne kadar gerçekleştiği tartışmalı, ancak bu bölgenin sosyal forum tarzı organizasyonlara çok aşina olmamasının da etkisiyle umulan etkinin tümüyle gerçekleştiği iddia edilemez. Buna karşın Arap baharının veya Arap halk isyanlarının ilk patlak vermesinin ardından geçen 2-3 yılın deneyimleri pek çok etkinlikle çok yönlü olarak tartışılıyor.

TÜRKİYE'DEN KESK AĞIRLI BİR DELEGASYON KATILDI

Türkiye'den ağırlıklı olarak KESK olmak üzere 40 kadar kişi foruma katıldı. DİSK, Ezilenlerin Sosyalist Partisi, Mezopotamya Sosyal Forumu ve TAREM forumda yer alan diğer Türkiyeli örgütlerdi.
Katılımcı kurumlardan KESK ve DİSK genelde ortak olmak üzere bazı etkinlikler organize etti. Bunlardan ilki forumun ikinci gününde gerçekleştirilen ve Türkiyeli sendikal örgütlerin Ortadoğu'ya bakışını konu edinen etkinlikti.

TÜRKİYE'DE SENDİKALARIN ORTADOĞU'YA BAKIŞI

KESK ve DİSK tarafından forumun ikinci gününde "Türkiye'de sendikal örgütlerden Ortadoğu'ya bakış" başlığıyla düzenlenen panele Türkiyeliler dışında çok az katılım  vardı. Bunda bu etkinliğin de diğer sendikalar ve kurumlarla ortaklaştırılmamasının etkisi vardı.

Toplantıyı Türkiye'den KESK, Tüm Bel Sen, SES, Eğitim-Sen'den yöneticilerin yanı sıra ÖDP Genel Başkanı Alper Taş ve ESP MYK üyesi Alp Altınörs de izledi.

Burada ilk konuşmayı KESK Genel Sekreteri İsmail Hakkı Tombul yaptı. 2010 yılının Aralık ayında Tunus'ta işsizlik, baskı ve diktatöryal yönetime karşı itiraz eden halkın ayaklandığını ve hareketin Mısır'a da sıçradığını hatırlatan Tombul, ancak bugün Tunus'ta iktidarda olan En Nahda'nın eski rejimi sürdürdüğünü ifade etti. Ancak buna karşı Tunus'ta emekçilerin devrimin tamamlanmadığını söylediğini kaydeden Tombul, Tunus'un en büyük konfederasyonu UGTT ile yaptıkları görüşmede devrimin süreceğini söylediğini aktardı. Tombul, Mısır'da da mücadelenin devam ettiğini ekledi.

'AKP İKTİDARINI ÖRNEK ALIYORLAR'

Tunus ve Mısır'da kurulan yeni modeli Türkiye'de doğrudan yaşadıkları için anlatma ihtiyacı duyduklarını söyleyen Tombul, Tunus'ta En Nahda, Mısır'da Mursi'nin AKP iktidarını örnek aldığını dile getirdi. Tombul, AKP'nin iktidar olmasıyla birlikte Türkiye'de önemli bir değişim süreci yaşandığını, ancak bunun bir halk hareketi ile değil, küreselleşen sermayenin, emperyalizmin Ortadoğu'yu şekillendirme anlayışının bir sonucu olarak değerlendirdi.

Türkiye'deki değişimin birinci ayağının özelleştirme, işsizlik, güvencesizlik, ikinci ayağının ise günlük yaşamın dini muhafazakar yapıya kavuşması olarak gerçekleştiğine dikkat çeken Tombul, bu politikaların rahatça uygulanabilmesi için de daha baskıcı, daha otoriter ve daha zorlayıcı, muhalefet edeni zorla susturmaya çalışan bir politika izlendiğine işaret etti.

Tunus'ta Türkiye'nin daha demokratik bir ülke olduğu yönünde bir algı olduğunu gördüklerini anlatan KESK Genel Sekreteri, Tunus'ta sokakta karşılaştıkları yurttaşların Türkiye'yi duyunca "Erdoğan" dediğini söyledi. Tombul, gerçek Türkiye fotoğrafının gösterilmesi gerektiğine işaret etti.

'TEK BAŞINA KESK'İN 125 ÜYE VE YÖNETİCİSİNİN TUTUKLU OLMASI BİLE YETERLİ BİR ÖRNEK'

Tombul, KESK'in 125 üye ve yöneticisinin tutuklu olduğunu hatırlatarak, "Bu bile başlı başına Türkiye'deki gelişmelerin ne anlama geldiğini ifade ediyor. Bir Ortadoğu'da demokratik Türkiye görüntüsü var, bir de bizim içinde yaşadığımız ve her gün bugün kim gözaltına alınacak ya da hangi yasa ile sosyal haklar kaybedilecek diye bir güne uyanıyoruz" dedi. Tombul, muhaliflere yönelik baskılara dikkat çekti. KESK Genel Sekreteri Tombul, ancak başka gelişmeler de olduğunu söyleyerek, Kürt sorunundaki gelişmeleri hatırlattı. Tombul, Kürt halkının 30 yıllık mücadelesi sonucunda görüşmeler sürecine gelindiğine işret etti.

ALP ALTINÖRS: TÜRKİYE'DEKİ GELİŞMELERİ ANLATINCA TUNUSLULAR ŞAŞIRIYOR

ESP MYK üyesi Alp Altınörs ile ÖDP Eş Genel Başkanı Alper Taş da söz alarak Tunus'taki izlenimlerini aktardı. Altınörs, Türkiye'nin şahane bir ülke olarak yansıtıldığını, ancak gerçekler anlatıldığı zaman Tunusluların çok şaşırdığını söyledi.

'TUNUS'TA EZİLENLERİN İKTİDARINI ÖNLEMEK İÇİN DİKKAT TÜRKİYE MODELİNE ÇEKİLİYOR'

Tunus'ta halkın dikkatinin, ezilenlerin iktidarını önlemek için Türkiye modeline çekildiğini söyleyen Altınörs, Tunus ile Türkiye arasında yoğun bir ekonomik siyasi ilişki olduğunu kaydetti. Altınörs, En Nahda'nın önce parlamenter sistemi savunurken, şimdi başkanlık sistemini tartışmasını örnek gösterdi. Altınörs, toplumu muhafazakarlaştırma girişimlerinin de Türkiye ile paralel gittiğine dikkat çekti. Altınörs, "Biz de Tunus ile çok kopuğuz, Tunus ile daha fazla işbirliği yapmamız lazım" dedi.

ALPER TAŞ: TÜRKİYE'DEKİ MÜCADELECİ DİNAMİKLER FORUMA DAHA FAZLA İLGİ GÖSTERMELİ

ÖDP Eş Genel Başkanı Alper Taş ise Türkiye'deki mücadeleci dinamiklerin Dünya Sosyal Forumu'na daha fazla ilgi göstermesi gerektiğini ifade etti. İsyan dinamiklerinin "Devrimi Çaldırmayacağız" dediğini, ancak kent merkezinde elinde Saidi Nursi'nin kitabı olan bir başka Tunus'lunun ise kendilerine "İnşallah her yere şeriat gelecek" dediğini aktaran Taş, Tunus'ta Ortadoğu'da birbiriyle mücadele halindeki güçleri bu iki yaklaşımın özetlediğini düşündüğünü belirtti.

ARAP BAHARINDAN SONRA YÜKSELEN İŞÇİ HAREKETİ TARTIŞILIYOR

Forumun son gününde bu sabah gerçekleşen bir diğer etkinlik daha başarılı geçti. Demokratik Avukatlar Birliği'nin ve İtalyan CGİL Sendikasının ortak önerisiyle gerçekleşen ve Türkiye'den Mısır'a, Tunus'tan Filistin'e, Yemen'den, Cazayir'e kadar pek çok ülkeden sendikacının ve işçi temsilcisinin katıldığı forumda Arap halk  isyanları ve işçi hareketleri tartışıldı. "Arap baharından sonra yükselen işçi hareketleri" başlığıyla düzenlenen oturumda ilk sözü Türkiye'den KESK Genel Sekreteri İsmail Hakkı Tombul ve DİSK Uluslararası İlişkiler Sorumlusu Kıvanç Eliaçık aldı. Türkiye'de AKP iktidarının Arap haklarına yönelik bir model olarak öne çıkartılmak istenmesi bu toplantıda da Türkiyeli sendikacıların eleştirdiği noktaydı. Öğlen gerçekleşecek bir diğer etkinlik ise Eğitim-Sen ve Alman Öğretmenler Sendikası (GEW) tarafından düzenlenecek olan ve Türkiye'de Eğitim-Sen'e ve KESK'e yönelik baskıları ve tutuklamaları konu edinecek olan toplantı olacak.

EmekDünyası.Net/Gökhan Biçici
(ETHA'dan yararlanılmıştır)