İngiltere'nin Ankara Büyükelçisi Reddaway: IRA İle Çözüme Ulaşmak İçin Sabotajları Bile Sineye Çektik
Ankara’dan önce İngiltere’nin İrlanda büyükelçisi olan ve IRA ile anlaşmanın uygulama sürecinde de aktif rol alan David Reddaway, şu tavsiyelerde bulundu: “Barış kolay değil, zor kararlara hazır olmalı. ‘Bir taraf kazanıyor, bir taraf kaybediyor’ görüntüsüyle çözüme ulaşmak zor.” IRA’nın bir dönem ilan edilen ateşkesi askıya alıp Londra’yı bombaladığını da hatırlatan Sefir, benzer provokasyonların Türkiye’de de yaşanabileceği ikazında bulundu.
Büyükelçi Reddaway, “Süreci sabote etmek isteyenler olacak. Çözüm istemeyenler olacak. PKK, Türk halkı ve herkes sorumlu davranmalı, çözüm herkesin menfaatine.” dedi. Reddaway, müzakere sürecinde bir galip, diğerinin ise mağlup olarak görülmesi durumunda çözümün mümkün olmayacağı uyarısında bulunuyor: “Eğer şiddet içeren bir ihtilaftan normal siyasi sürecin işlediği bir duruma geçiyorsanız bu herkes için bir kazançtır. Eğer ‘bir tarafı kazanan, diğer tarafı ise kaybeden’ olarak gösterme eğiliminde iseniz çözüme ulaşma şansınız çok azdır. İstediğiniz şey şu: İki tarafın da memnun olduğu bir netice kaçınılmaz olarak iki tarafın da sevmediği şeyleri yapmasını gerektiriyor. Ama bunu yapmak zorundasınız. İki tarafın da tüm istediklerini aldığı bir müzakere olamaz. Tavizler olacak.”
Müzakere sürecinde tarafların dikkat etmesi gereken hususlar konusunda ise Reddaway şu tavsiyelerde bulunuyor: “Ana nokta şu: İki taraf da karşı tarafı neyin motive ettiğini iyice analiz etmeli, anlamalı. Karşı tarafın nereye kadar gidebileceğini anlamalı; ne başarılabilir ne de yeterli.” David Reddaway barışa ulaşmanın hiç kolay olmayacağını vurguluyor: “(Çözüm) tavizleri ve zor kararları içerecek. Kuzey İrlanda örneğinde birçok insan hapisten çıktı. Bunlar önceden şiddetli suçlar işlemiş kişilerdi. Ama anlaşmanın gereği olarak hapisten çıktılar. Şiddetin mağdurları ve yargı için bu çok zor bir karardı. Ama sürecin önemli bir parçasıydı. Herhangi bir anlaşma silahların bırakılması, barışa açık taahhüt ve barışçıl siyasete sadakat gerektirecek.”
IRA ile ilgili bu tecrübeleri paylaştıktan sonra söz hükümetin terörü çözmek için başlattığı ikinci girişime geliyor. İmralı ile görüşmelerin başlamasıyla ilgili İngiliz büyükelçi şöyle konuşuyor: “Hükümet insanlarla konuşmakta kesinlikle haklı. Diyalog çok güçlü bir adım ve bunu çok güçlü şekilde destekliyoruz.” Büyükelçi neticenin ne olacağını tahmin edemeyeceğini söylerken, “Ama ben çok umutluyum. Eğer zor bir ihtilafta taraflar bir araya gelmişse bu onların çözüm arayışında ciddi olduklarını gösterir.” yorumunu yapıyor.
“PKK’nın sorumlu davranarak provokasyondan uzak durmasını mı söylüyorsunuz?” şeklindeki soruyu Reddaway şöyle cevaplıyor: “Herkesin sorumlu ve dikkatli davranması gerektiğini düşünüyorum. Herkesin bir rol oynayacağı bir durum bu. Hükümet ve Türk halkının PKK gibi büyük bir menfaati var bu işte. Eğer siyasi bir çözüm sağlanabilirse bu, sadece PKK mensupları ve Kürt halkı değil tüm Türkiye için çok önemli olacak. Bu meselenin çözümü modern Türkiye’de ‘oyun bozan’ olur. Herkes sorumlu davranmalı ve çözümün mümkün olması için katkı vermeli.”
(zaman)
Büyükelçi Reddaway, “Süreci sabote etmek isteyenler olacak. Çözüm istemeyenler olacak. PKK, Türk halkı ve herkes sorumlu davranmalı, çözüm herkesin menfaatine.” dedi. Reddaway, müzakere sürecinde bir galip, diğerinin ise mağlup olarak görülmesi durumunda çözümün mümkün olmayacağı uyarısında bulunuyor: “Eğer şiddet içeren bir ihtilaftan normal siyasi sürecin işlediği bir duruma geçiyorsanız bu herkes için bir kazançtır. Eğer ‘bir tarafı kazanan, diğer tarafı ise kaybeden’ olarak gösterme eğiliminde iseniz çözüme ulaşma şansınız çok azdır. İstediğiniz şey şu: İki tarafın da memnun olduğu bir netice kaçınılmaz olarak iki tarafın da sevmediği şeyleri yapmasını gerektiriyor. Ama bunu yapmak zorundasınız. İki tarafın da tüm istediklerini aldığı bir müzakere olamaz. Tavizler olacak.”
Müzakere sürecinde tarafların dikkat etmesi gereken hususlar konusunda ise Reddaway şu tavsiyelerde bulunuyor: “Ana nokta şu: İki taraf da karşı tarafı neyin motive ettiğini iyice analiz etmeli, anlamalı. Karşı tarafın nereye kadar gidebileceğini anlamalı; ne başarılabilir ne de yeterli.” David Reddaway barışa ulaşmanın hiç kolay olmayacağını vurguluyor: “(Çözüm) tavizleri ve zor kararları içerecek. Kuzey İrlanda örneğinde birçok insan hapisten çıktı. Bunlar önceden şiddetli suçlar işlemiş kişilerdi. Ama anlaşmanın gereği olarak hapisten çıktılar. Şiddetin mağdurları ve yargı için bu çok zor bir karardı. Ama sürecin önemli bir parçasıydı. Herhangi bir anlaşma silahların bırakılması, barışa açık taahhüt ve barışçıl siyasete sadakat gerektirecek.”
IRA ile ilgili bu tecrübeleri paylaştıktan sonra söz hükümetin terörü çözmek için başlattığı ikinci girişime geliyor. İmralı ile görüşmelerin başlamasıyla ilgili İngiliz büyükelçi şöyle konuşuyor: “Hükümet insanlarla konuşmakta kesinlikle haklı. Diyalog çok güçlü bir adım ve bunu çok güçlü şekilde destekliyoruz.” Büyükelçi neticenin ne olacağını tahmin edemeyeceğini söylerken, “Ama ben çok umutluyum. Eğer zor bir ihtilafta taraflar bir araya gelmişse bu onların çözüm arayışında ciddi olduklarını gösterir.” yorumunu yapıyor.
‘SABOTE ETMEK İSTEYENLER OLACAK’Büyükelçi ısrarla sürecin zorluğunu hatırlatıyor. Reddaway kendi tecrübesine dönerek şu örneği veriyor: “IRA 1994’te ateşkes ilan etti. 1996’da ateşkesi askıya aldı ve Londra’da büyük zarara yol açan bombalamayı gerçekleştirdi. 1997’de yeniden ateşkes ilan etti. (Süreç) durur ve başlar. Çok karmaşık. Ama kararlılık ve halk desteği şimdi çok açık. Bu iyi bir fırsat.” Reddaway, Habur’dan yola çıkarak provokasyon ihtimaline şöyle dikkat çekiyor: “Benzer şekilde bu süreci sabote etmeyi deneyecek insanların her zaman olabileceğini hatırlamak çok önemli. Biz bunu zamanında Kuzey İrlanda’da gördük. Eminim, burada çözüm istemeyen, sürecin işlemesini istemeyen insanlar olacak.” Stratejik hedefe bağlı kalarak bu insanlara süreci bozmalarına fırsat vermemek gerektiğini ilave ediyor Sefir. Ardından sözü Paris’te üç PKK mensubunun öldürülmesine getiriyor: “Ama Paris’teki cinayetlerin süreci raydan çıkarmamasından cesaretlendim. Hatta tam tersine bu olay insanların siyasi sürece devam etme kararlılığın artmasına imkân tanıdı.” Sürecin devamını zorlaştıracak hadiseler yaşanabileceğini kaydeden İngiliz Büyükelçi diyaloğun bazen yavaş, bazen hızlı ilerleyebileceğini anlatıyor. David Reddaway, Kürt halkının bazı siyasi isteklerinin bu süreçte anayasa reformu ile karşılanabileceğini kaydediyor.
“PKK’nın sorumlu davranarak provokasyondan uzak durmasını mı söylüyorsunuz?” şeklindeki soruyu Reddaway şöyle cevaplıyor: “Herkesin sorumlu ve dikkatli davranması gerektiğini düşünüyorum. Herkesin bir rol oynayacağı bir durum bu. Hükümet ve Türk halkının PKK gibi büyük bir menfaati var bu işte. Eğer siyasi bir çözüm sağlanabilirse bu, sadece PKK mensupları ve Kürt halkı değil tüm Türkiye için çok önemli olacak. Bu meselenin çözümü modern Türkiye’de ‘oyun bozan’ olur. Herkes sorumlu davranmalı ve çözümün mümkün olması için katkı vermeli.”
‘BİZİM BU SÜREÇTE ROL ALMAMIZ ZOR’Büyükelçi Reddaway, Oslo sürecinde İngiliz hükümetinin rol almadığını belirterek, “Bu sürece de katılmıyoruz.” dedi. Yapabilecekleri en iyi şeyin sürece destek vermek olduğunu anlatan Büyükelçi, AB ve İngiltere’nin terörle mücadelede Türkiye’ye yardım ettiğini savundu. Türkiye’den yardım talebi gelip gelmediği sorusu üzerine Reddaway şöyle konuştu: “Bu diyalog sürecine katılmadık. Dürüst olmak gerekirse İngiltere bu süreçte yol göstermek için tarafsız bir hükümet değil. Bölgede İngiliz tarihi söz konusu. Bazı insanlar milli sınırlar için hâlâ bizi suçluyor. Türk hükümeti bu diyaloğa doğrudan girişti. İleriye gideceğinden umutluyuz.”
(zaman)
Kayıtlar
YORUM YAZIN