Ürdün'de Muhalif Gösteriler İşe Yaradı: Kral Abdullah Parlamentoyu Feshetti

Ürdün'de 'Arap Baharı'nın başlangıcından bu yana en büyük gösteri olması beklenen protestoya katılım örgütleyenlerin beklentilerinin gerisinde kaldı.

Müslüman Kardeşler'in siyasi kanadı olan İslamcı Hareket Cephesi, anayasanın değişmesi talebiyle Cuma namazından sonra gösteri yapacağını duyurmuş ve gösteriye 50 bin kişinin katılmasını beklediklerini açıklamıştı.

Ancak gösteriyi izleyen BBC muhabiri Wyra Davies katılımın 2 ila 3 bin kişi arasında olduğunu bildiriyor.

Amman'da El Hüseyni camiinin önünden başlayan gösteriye katılanlar "Halk reform istiyor" diye slogan attı.

Perşembe günü Kral Abdullah meclisi dağıtarak erken seçim ilan ettiğini açıklamıştı. Tarih belirtilmedi ama Kral Abdullah seçimin yıl sonuna kadar yapılmasını istediğini söyledi.

İslamcı Hareket Cephesi, başbakanın Kral tarafından atanmak yerine seçimle belirlenmesini ve siyasi partilere daha yüksek temsiliyet sağlayan siyasi reformlar yapılmadığı takdirde seçimleri boykot edeceğini açıkladı.

Müslüman Kardeşler'in Amman'daki sözcüsü Zeki Bani Arşid BBC'ye yaptığı açıklamada "Özellikle parlamenter bir hükümetin kurulmasını sağlayacak şekilde anayasada belli değişikliklerin yapılmasını talep ediyoruz" dedi.

Kral Abdullah yeni meclis oluştuğunda yeni başbakanın da seçileceğini söylemişti.

Kamuoyunun tepkilerine cevap verdiğini göstermek amacıyla Kral daha önce de bir kaç kez meclisi lağvetmiş ve başbakanları görevden almıştı.

Kral yanlısı gösteriye iptal
Ürdün, geçen yıl Arap ülkelerinin çoğunu sarsan siyasi çalkantılardan sıyrılmıştı.

Ocak 2011'den bu yana ülkede protestolar yapılmış ama daha ziyade küçük çaplı kalmış ve Mısır ve Libya'da olduğu kadar büyük bir siyasi ivmeye dönüşmemişti.

BBC Orta Doğu uzmanı Sebastian Usher, Kral Abdullah'ın kendisini Ürdün'de birleştirici bir güç olarak sunduğunu, ancak Müslüman Kardeşler'in güçlü muhalefet partisinin son dönemlerde Mısır ve Tunus'taki İslamcı partilerin başarısından cesaret bulduğunu belirtiyor.

Yine bugün yapılması planlanan ve organizatörlerin 200 bin katılımcı çekebileceğini öne sürdükleri Kral Abdullah yanlısı bir gösterinin ise "iki grup arasında çatışmalara meydan vermemek amacıyla" iptal edildiği dün akşam açıklanmıştı.

Son gösteriler ve parlamentonun lağvedilmesine kadar varan gerilim Başbakan Fayiz el Tarawne'nin muhafazakar hükümetinin Temmuz ayında meclisten geçirdiği yeni seçim yasasına yönelik tepkilerle başlamıştı.

Talepler neler?

Söz konusu seçim yasası Temsilciler Meclisi'ndeki sandalye sayısını 120 den 140'a çıkarmış ve seçmene bölgesel ve ulusal temsilcilerin seçimi düzeyinde iki oy hakkı vermişti.

İslamcı Hareket Cephesi lideri Hamza Mansur, seçim yasasındaki bu reformları yüzeysel diye nitelemiş ve hükümetin gerçek reformlardan kaçmak için zaman kazanmaya çalıştığını söylemişti.

Muhalefet partileri ulusal düzeydeki sandalyelerin yüzde ellisinin siyasi parti adaylarına ayrılmasını istiyor. Seçim yasası mevcut haliyle bu sandalyelerin sadece 17'sini ya da oran olarak yüzde 12'sini siyasi partilere veriyor.

Muhalifler ayrıca, yeni seçim yasasının ilk defa güvenlik güçleri mensuplarına oy hakkı tanıyarak kralın konumunu daha da güçlendireceğini de söylüyorlar.

Önemli bir konu da Ürdün nüfusunun yüzde 60'ını oluşturdukları halde siyasette fazla söz hakkı olmayan Filistinli göçmenlerin durumu. Yeni seçim yasası küçük değişikliklerle Haşimi krallığının temeli sayılan ve gerek güvenlik güçleri gerekse iktidar kurumlarının çoğuna egemen olan Bedevi kabilelerin temsilini güçlendirdiği için de eleştiriliyor.

Şu anda Ürdün'deki muhalefetin başını çeken Müslüman Kardeşler çizgisinin siyasi örgütü İslamcı Hareket Cephesi'nin tabanını ise daha çok Filistin kökenli Ürdünlüler oluşturuyor.

(bbc türkçe-voa news)