İstihdam Paketinin Gizli Yüzü: Kuralsızlık ve Güvencesizlik

Hükümetin "200 bin kişiye iş sağlayacak" diyerek duyurduğu     İstihdam Paketi'nin kamuoyundan gizlenen yüzü ortaya çıktı. Çalışması yürütülen değişiklikler yasalaşırsa, çalışma hayatında esneklik ve kuralsız, kural haline gelecek, güvencesizlik artacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın çalışma hayatını tümden dinamitleyecek yeni bir çalışma yürütüyor. Sendikalardan gizli teknik çalışması yürütülen çalışma; bölgesel asgari ücretin yasalaşmasına, asıl işte taşeron çalıştırılmasına, yeni esnek çalışma biçimlerinin hayata geçirilmesine olanak sağlayacak.

BAKANLIK GİZLİ YÜRÜTÜYOR

4857 Sayılı İş Yasası'nda ciddi değişiklikler öngören "Ulusal İstiham Stratejesinde Öngürülen Kanun Değişiklikleri" adlı taslağı Kocaeli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Endüstri İlişkileri Bölümü'nden Yard. Doç. Dr Aziz Çelik ortaya çıkardı.Çelik, ETHA'ya yaptığı açıklamada, Bakanlığın sermaye çevrelerini istediği değişiklikler için somut bir çalışma yürüttüğünü kaydetti.

ESNEK VE KURALSIZ ÇALIŞMA İÇİN SOMUT BİR ÇALIŞMA

Çelik şöyle dedi: "Aslında çalışma hayatının esnekleştirilmesi, kuralsızlaştırılması çok uzun zamandan beri gündemde olan bir konu. Değişik iş çevreleri de bunu getirdi. O zihniyetin bir parçası.
Ancak Bakanlık daha somut bir çalışma yürütüyor artık. Yani bu değişiklikler somut hale gelmeye başlıyor."

TEPKİ GELMEZSE....

Taslağın İstihdam Stratejisi'nin bir adımı olduğunu kaydeden Çelik, "Paketin bir bölümünü açıkladılar. Açıklamadıkları belki de seçim sonrası planladıkları kısım da bu. Bu değişiklikleri seçim öncesi gündeme getireceklerini sanmıyorum. en azından Meclis'e sunulan paketin içerisinde bunlar yok. Kamuoyunda bir tepki gelmezse seçim sonrası bu değişikleri yaparlar diye düşünüyorum."

SENDİKALARI CİDDİ ETKİLEYECEK

"Bu değişiklikler yasal hale gelirse..." diyen Aziz Çelik şöyle devam ediyor: "Toplu iş sözleşmelerini olumsuz etkileme potansiyeli çok yüksek. Yasal değişiklik yapılırsa, işverenler değişiklikleri toplu iş sözleşmesi hükümlerine koymak için adım atarlar. Sadece bu da değil. Sendikaların da etkisini zayıflatacak. Özellikle taşeron uygulamasına ilişkin değişiklik yapıldığında, asıl işin her aşamasında taşeron çalıştırılacağı için, sendikalar açısında vahim bir tablo ortaya çıkacak. Yasa şu an bunu kısmen sınırlıyor ama yasalaşırsa, sendikalı olan her yerde, her işte taşeron çalıştırmak mümkün olacak. Şu an bile büyük ölçekli işyerilerinde örgütlenmenin ne kadar zor olduğu ortada."

ASIL İŞİ TAŞERON YAPABİLECEK

Yard. Doç. Dr Aziz Çelik, gizli yürütülen çalışmayla öngürülen değişiklikleri kısaca şöyle anlattı:

"4857 Sayılı İş Yasası'nın 2. Maddesi'nin taşeron hükümleri değiştiriliyor. Mevcut yasada asıl işin bir bölümünde taşeron çalıştırılmasına ilişkin hükümler yerine asıl işte taşeron çalıştırılmasına ilişkin tüm sınırlamalar kaldırılıyor. Asıl iş-yardımcı iş ayrımı ortadan kaldırılıyor.

Mevcut yasada, asıl işin bir bölümünde taşeron çalıştırılması, "işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler" koşuluyla taşerona sınırlama vardı.

BÖLGESEL ASGARİ ÜCRET

Bakanlığı hazırladığı taslakta, İş Yasası'nın Asgari Ücret başlıklı 39. Maddesi'ne yeni bir fıkra ekleniyor. Bu fıkra ile asfari ücretin alt ve üst sınırı arasında bölgesel düzeyde yüzde 40 oranında fark öngörülüyor. Çeşitli bölgeler arasında asgari ücret farklılaşacak. Yoksul bölgelerde asgari ücret daha da düşecek.

YAŞ SINIRI 18'E YÜKSELTİLİYOR

Asgari Ücret Yönetmeliği'nin 7. Maddesi'nde yapılması planlanan değişiklik ile asfari ücrette yaş sınırı 18'e yükseltiliyor. Bu değişiklik ile 18 yaşından küçükler için daha küçük asagari ücret belirlenebilecek.

ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARI

Taslakta, geçici iş ilişkisi olarak adlandırılan ancak kamuoyunda 'kiralık işçi' şeklinde bilinen uygulama için ayrı bir yasa düzenleneceği belirtiliyor. Özel İstihdam Büroları, güvenceli istihdama büyük bir darbe vuruyor.

EVDE-TELE ÇALIŞMA

iş Yasası'nın 'Çağrı üzerine çalışma' başlığı Esnek çalışma türleri' başlığıyla değiştiriliyor. Bu madddeye eklenen fıkra ile evde çalışma, tele çalışma, iş paylaşımı gibi esnek çalışma türleri öngürülüyor.

BELİRSİZ SÜRELİ ÇALIŞMA

Hazırlanan taslak ile değişiklik ile belirli süreli çalışmanın hem süresi esaslı bir neden olmadan 36 aya kadar uzatılıyor hem de buna üç kez üst üste olanak tanınıyor. Belirli süreli çalışan işçi ihbar tazminatı, ve kötü niyet tazminatına hak kazanamıyor. Mevcut olan yasada şöyle: 'Belirli süreli iş sözleşmesi esaslı neden olmadıkça birden fazla üst üste (zincirleme) yapılamaz. Aksi halde iş sözleşmesi başlangıçtan itibaren belirsiz süreli kabul edilir.' Değişiklik ile esaslı bir neden olmadan belirli iş sözleşmesinin 24 aya kadar çıkarılması ve üç kez üst üste yapılmasına olanak tanıyor. Ayrıca 25 yaşından küçüklerde ise geçici çalışma esaslı bir neden olmaksızın 36 aya kadar uzatılabilecek."