Avrupa Vicdani Ret Raporu: 'Türkiye, Vicdani Reddi Tanımaktan Daha da Uzaklaştı'

Avrupa Vicdani Ret Bürosu (EBCO), Avrupa Vicdani Ret Raporun u ilk kez İstanbul'da açıkladı. 2014 raporunun İstanbul'da açıklanmasının nedeni, Türkiye'de bu hakkın hala tanınmamış ve hak ihlallerinin kaygı verici düzeyde olması.

Cezayir toplantı salonunda düzenlenen basın toplantısına EBCO temsilcileri, Vicdani Ret Derneği Yönetimi, HDP İstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel, İHD İstanbul Şube Başkanı Av. Abdulbaki Boğa, vicdani retçiler Vedat Zencir ve Mehmet Tarhan katıldı.

Açılış konuşmasını yapan EBCO Başkanı Friedhelm Schneider, raporun ilk kez İstanbul'da açıklanmasının sebebinin, Türkiye'deki vicdani retçilerin haklarının ihlal edilmesine ilişkin duydukları kaygı olduğunu belirtti.

EBCO'nun ilgilenmesi gereken bir başka noktanın vicdani retçilerin mülteci olarak yaşadıkları koşullar olduğunu söyleyen Schneider, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesini imzalamasına rağmen sözleşmenin gereğini yerine getirmediğini ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararlarına uymadığını kaydetti.

2014 EBCO raporunu ise Derek Brett açıkladı. Raporda, Türkiye'de devletin, zorunlu askerlik uygulamasına karşı vicdani reddi tanımamasının endişe verici olduğu belirtildi.

Raporda, 1111 Sayılı Kanunun 1. Maddesi uyarınca, "Her Türk erkeğinin belirli bir yaşa geldiğinde bu kanun gereği askerlik hizmetini yerine getirmek ile yükümlü olduğu" belirtilerek, "Şu an zorunlu askerliğe karşı sivil alternatif hizmetle ilgili herhangi bir çalışma yoktur" bilgisi verildi.

Geçen seneye oranla çok az bir gelişmenin olduğu kaydedilen raporda, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi'nin "Devletin zorunlu askerliğe karşı vicdani reddin yasal olarak tanınmasını ve düzenlemesini, herhangi bir cezai ya da ayrımcı yaptırımları olmayan alternatif hizmet seçeneği sağlamasını ve vicdani retçilere yönelik devam etmekte olan kovuşturmaların ve verilmiş olan cezaların ertelenmesini" tavsiye ettiği anımsatıldı, söz konusu bu rapordan bu yana Türkiye'nin vicdani reddi tanımaktan daha da uzaklaştığı kaydedildi.

Raporda, Türkiye'nin, vicdani retçilerin tutukluluk kararını askıya aldığını ve para cezasına çevirdiği, buna rağmen tutuklama tehlikesinin hala sürdüğü belirtildi.

Vicdani Ret Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve vicdani retçi Av. Davut Erkan da yaptığı konuşmada, Türkiye'nin bizzat imza attığı anlaşmalara uymadığı için Türkiye İnsan Hakları Kurumu aracılığıyla Adalet Bakanlığına dilekçe gönderdiklerini, gelen cevapta ise vicdani redde ilişkin bir çalışmalarının bulunmadığının belirtildiğini aktardı.

Türkiye'nin ilk vicdani retçilerinden Vedat Zencir ile gazeteciler Pınar Öğünç ve İsmail Saymaz da bir konuşma yaptı. Saymaz, askerde yaşanan "intihar" vakalarını ve "kaza" ve yargılamaları anlattı.

HDP İstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel'in 2011'de vicdani retle ilgili sunduğu yasa teklifinin ortadan kaybolduğu hatırlatılan raporda, Tuncel'in 21 Mayıs 2012'de sunduğu yasa teklifine Savunma ve Adalet Bakanlıkları tarafından verilen resmi yanıtlarda vicdani reddin tanınmasının, profesyonel ordunun kurulmasına bağlandığı ve profesyonel ordunun gündemde olmadığının belirtildiği hatırlatıldı.

(etha/vicdani ret derneği)