Ceza Yerine Ödül: Soma Holding'in Amasya'da Termik Santral Kurmasına İzin Verildi

EPDK, Soma AŞ'ye ait Gürmin Enerji'nin Amasya'da kömürle çalışan termik santral kurması için ilk onayı verdi.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK); 301 maden işçisine mezar olan madeni işleten Soma AŞ’ye ait Gürmin Enerji Madencilik firmasının Amasya’ya kurulması öngörülen termik santral başvurusunda ön lisans için ilk adımı attı. Soma’da ortaya çıkan ihmaller zincirinin hesabı sorulmadan EPDK’nin termik santral için ön lisans inceleme aşamasını tamamlaması tepki çekti.

Soma Holding AŞ’nin, facianın üzerinden henüz 2.5 ay geçmişken Amasya’da termik santral kurması için EPDK’de başlatılan süreç olumlu bir şekilde tamamlandı. 301 işçinin hayatını kaybetmesine neden olan faciadaki ihmaller bir bir ortaya çıkarken Soma Holding AŞ’ye bağlı Gürmin Enerji Madencilik adlı firmanın Amasya’da kurulması öngörülen termik santral için yaptığı başvuruyu EPDK haziran ayında değerlendirmeye aldı. Soma faciasının üzerinden bir ay geçmeden EPDK’nin incelemeye aldığı başvuru kapsamında başvuru kamuoyuna duyuruldu ve termik santral projesinin kurulacağı koordinatlar ilan edildi.

Mevzuat kapsamında EPDK askıya çıkarılan projeyi haziran ayının sonunda askıdan indirerek firmaya verilecek ön lisans için ilk onayı vermiş oldu. Projeye göre, Merzifon ve Suluova arasında 300 megavatlık kömürle çalışan bir termik santral kurulacak. Amasya’ya kurulacak santral için TEİAŞ’tan bağlantı görüşü alınması ve önümüzdeki günlerde ön lisans sürecinin tamamen olumlu olarak bitmesi bekleniyor.

Amasya’yı da rödavansla aldı

Söz konusu firmanın ön lisans süreci içinde imar planının onaylanması, ön proje onayı bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları için başvuru yapması, ÇED olumlu kararını sunması ve yapı ruhsatı alması gerekiyor. Soma AŞ, faciadan yaklaşık bir yıl önce 15 Mayıs 2013 tarihinde 35 yıllık rödovans hakkını başka bir firmadan almıştı. Amasya’da bazı sivil toplum örgütleri, termik santralın kurulacağı bölgenin deprem bölgesi olduğu, çevreyi kirleteceği ve insan sağlığını olumsuz etkileyeceği gerekçesiyle projeye karşı çıkıyor.

Soru Önergesi

CHP Manisa Milletvekili Sakine Öz, 301 madenciye mezar olan Soma-Eynez’deki maden ocağını işleten Soma Holding’e bu defa Amasya’da EPDK tarafından termik santral izni verildiğini söyledi. Faciayla ilgili onlarca soru ve soruşturma ortadayken, Meclis Araştırma Komisyonu çalışmalarına devam ederken, devletin şirketle kurduğu bağların, verilen izinlerin, Soma’dan hiçbir ders alınmadığını ortaya koyduğuna dikkat çekti.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce'nin yazılı cevaplaması istemiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na soru önergesi veren Milletvekili Öz; Soma Holding’e bağlı Gürmin Enerji Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş’nin Amasya-Merzifon ve Suluova ilçeleri sınırları dahilindeki termik santral, kül ve kömür depolama sahası, kömür ve kireç ocakları, hazır beton santrali, lavyer ve kırma-eleme-yıkama tesisleri yapım projesine dair süreçte, EPDK tarafından verilen onayın kamuoyunda yoğun tartışmalara yol açtığını hatırlattı.

2012'den bu yana gerek milletvekillerinin, gerekse sivil toplum örgütlerinde ve bölge halkında tepkiyle karşılanan, yer seçimi açısından tarım ve hayvancılık ile doğal yaşama, kültür ve turizme zarar vereceği, salınacak gaz ve kül atıkların geniş bir sahayı olumsuz etkileyeceği, arazide kuraklık ve su kirlenmesini beraberinde getireceği savunulan, ÇED sürecinin bölge halkı nezdinde yeterli bilgilendirme yapılmaksızın ilerlediği belirtilen termik santral projesi, özellikle Soma’daki maden faciasının ardından yeniden gündeme geldiğini belirten Öz, "Soma Holding’in bir başka maden şirketi olan Soma Kömür İşletmeleri’nin işlettiği Soma-Eynez’deki maden ocağında, 13/5/2014 tarihinde yaşanan maden faciasının adli ve idari soruşturma süreci ile Meclis Araştırma Komisyonu'nun çalışmaları devam ederken, holding ve yetkili bakanlıklar hakkındaki işçi güvenliği, iş yeri denetimi ve hizmet alım sözleşmesi/rödovans konusundaki açık ihmal ve usulsüzlük iddiaları sürerken, EPDK tarafından Soma Holding’e bağlı bir şirkete verilen izin, kamuoyunda “holdingin faciaya rağmen ödüllendirildiği” tepkisiyle karşılanmıştır." dedi.

Soma faciasından bugüne kadar, Soma Holding’in şirketleri içinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın bağlı, ilgili ve ilişkili kurum/kuruluşlarından izin, onay almış projeleri nelerdir? Holding şirketlerinin reddedilen projeleri var mıdır? Amasya’daki termik santral projesi için verilen EPDK kararının içeriği nedir? Soma Holding’in işlettiği Soma Eynez’deki maden ocağında yaşanan faciaya rağmen, Bakanlığınız ve yetkili kamu kurum, kuruluşları aynı holdingin madenle ilgili şirketlerine hangi gerekçelerle, hangi proje izin ve onaylarını vermektedir? Soma maden faciasının adli, idari ve yasama süreci işlerken, facianın sorumlularından olduğu iddia edilen holding yetkililerinin ve/veya holdinge bağlı bir şirketin enerji projeleri için kamudan izin/onay almaya devam etmesini nasıl karşılıyorsunuz? 24 Eylül 2013 tarihinde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nda, termik santral kurulum süreciyle ilgili “format belirleme” toplantısına katılan Suluova temsilcilerinin sunduğu 15 maddelik santralin zararlarını içeren rapor hakkında, Bakanlığınız hangi çalışmaları yapmış, ne yönde görüş oluşturmuştur; projenin ÇED süreci hangi aşamadadır?

Soma’da hâlâ bulunamayan 9 işçi

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel’in Soma ve Afşin’deki maden kazalarıyla ilgili soru önergesini yanıtladı. Yıldız, Afşin’de Şubat 2011 yılında meydana gelen kazada hayatını kaybeden ve hâlâ cesetlerine ulaşılamayan 9 işçi için 5 ayrı arama bölgesinde 15-45 metre aralığında değişen arama çukurlarının açıldığını ve toplam 2 milyon 815 bin metreküp toprak çıkarıldığını ifade etti. Bakan Yıldız, Soma’da meydana gelen faciayla ilgili denetimde görevli personel hakkında da soruşturma başlatıldığını bildirdi.

(Mahmut Lıcalı/Cumhuriyet ve CHA)