Türkiye'nin Çocuk İşçi Karnesi: 893 Bin Çocuk Çalışıyor

Manisa’nın Soma ilçesinde meydana gelen maden faciası Türkiye’yi yasa boğarken, madende Kemal Yıldız adında 15 yaşında bir çocuğu çalıştığı iddiası çocuk işçileri tekrar gündeme getirdi.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verileri, Türkiye’de çocuk işçilerin ulaştığı boyutları gözler önüne seriyor.

Uluslararası Çalışma Örgütü verilerine göre dünyada 250 milyon çocuk işçi bulunuyor.

Türkiye'de ise 2012 yılında 6-17 yaş arasındaki 15 milyon 247 bin çocuktan 893 bini ekonomik bir faaliyete çalışıyor. Bu rakam, Türkiye'de çocukların yüzde 5,9'nun çalıştığını ortaya koyuyor.

TÜİK verilerine göre çalışan çocukların yüzde 32,7'si 6-14, yüzde 67,3'ü ise 15-17 yaş grubunda yer alıyor.

Okula devam eden 6-17 yaş grubundaki çocukların yüzde 3,2'si çalışıyor.

Çalışan çocukların yüzde 49,8'i okula giderken yüzde 50,2'si eğitime devam etmiyor.

Hem okula devam eden hem de çalışan çocukların oranı ise yüzde 3,2.

Okula devam eden çocukların yüzde 50,2'si ev işlerinde faaliyet gösterirken yüzde 46,6'sı herhangi bir faaliyette bulunmuyor.

Resmi Gazete'de geçen Ekim ayında yayınlan karar ile "çocuk ve genç" işçilerin çalıştırılma usul ve esasları hakkında yönetmelikte değişiklik yapıldı.

Yönetmelikteki yeni düzenlemeyle, "Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarından mezun olan meslek sahibi 16 yaşını doldurmuş genç işçiler; sağlığı, güvenliği ve ahlakının tam olarak güvenceye alınması şartıyla bu Yönetmeliğin eklerinde belirtilen sınırlamalara bağlı kalmaksızın ihtisas ve mesleklerine uygun işlerde çalıştırılabilirler" denildi.

DHA'nın sorularını yanıtlayan DİSK Araştırma Dairesi Başkanı Dr. Ferit Serkan Öngel, yapılan yönetmelik değişiklikleri ile çalıştırılma yaşlarının mümkün olduğu kadar gevşetilmeye çalışıldığını belirterek, "Çocukların iş hayatına geçişini kolaylaştıracak düzenlemeler geldi. Bu ucuz istihdam startejisinin temeli ve yaygın bir şekilde bu tür düzenlemelerin olduğunu görüyoruz. Bu bir strateji aslında. Taşeronlaşmanın yaygınlaşmasını sağlayacak düzenlemeler, çocuk işçilerin katılımındaki sınırlamaları kaldıracak düzenlemeler yapılıyor. 2011 yılında yeni bir düzenleme ile çıraklık ücretleri düşürüldü. Mesleki eğitimle mesleki hayata ucuz iş gücü olarak çalıştırma yönelimleri oldu. Türkiye'de bir kara düzen yürüyor. İş kanunun ile uygulanmadığı bir düzenden geçiyoruz. Taşeronlaşmada iş kanunundaki uygulamalardan kaçmak için yaygınlaşıyor" dedi.

‘ÇOCUK İŞÇİLER EN FAZLA TARIMDA ÇALIŞIYOR’

Çalışan çocukların yüzde 44,7'si tarım sektöründe faaliyet gösterirken yüzde 24,3'ü sanayi ve yüzde 31'i ise hizmet sektöründe.

Yüzde 52,6'sı ücretli veya yevmiyeli bir işte çalışırken yüzde 46,2'si ücretsiz aile işçisi statüsünde.

Ücretsiz aile işçisi olarak çalışan çocuklar, ağırlıklı olarak tarım sektöründe yer alıyor.

Çocukların yüzde 49,2'si ev işlerinde ailelerine yardımcı oluyor. Bunların yüzde 80,1'inin haftalık çalışma süresi 7 saat veya daha az. Ev işi türlerine göre ilk sırayı yüzde 29,7 ile hane için alışveriş alıyor. Diğer faaliyetler yüzde 22,8 ile ev veya ev eşyalarının temizliği, yüzde 15,2 ile çamaşır ve bulaşık yıkama, yüzde 14,6 ile kardeşler veya diğer aile fertlerinin bakımı olarak sıralanıyor.