35 Gazeteci ve 15 Dağıtımcı Hapiste. Başbakan'a Hakaretten 17 Kişi Hapse Mahkum Oldu. YouTube Kapalı.

BİA Ocak-Şubat-Mart 2014 Medya Gözlem Raporu'nu, 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü'nde açıkladı.

Gazeteci Erol Önderoğlu'nun derlediği raporda "öldürülen gazeteciler", "hapisteki gazeteciler", "saldırı, tehdit ve engellemeler", "soruşturmalar, açılan-süren davalar, kararlar", "TCK 285-288", "hakaret, kişilik hakları ve tazminat davaları", "muzır kurulu kararları", "yasaklamalar, kapatmalar, toplatmalar", "AİHM" ve "RTÜK" bölümleri yer alıyor.

Raporda, TMK'nın 10. maddesi uyarınca görevlendirilen Özel Yetkili Ağır Ceza Mahkemelerin kaldırılmasıyla 24 gazetecinin tahliye edilmesi olumlu bir gelişme olarak aktarılırken, radyocu Füsun Erdoğan'ın 7,5 yıllık tutukluluğunun hala sonlandırılmadığı belirtildi.

Gülen Cemaati'ne yakın medya organlarının da baskıların odağına oturulduğu kaydedilen raporda, Today's Zaman muhabiri Mahir Zeynalov'ın sınırdışı edildiği hatırlatıldı.

GEZİ'DE 10 AYLIK CEZASIZLIK

Raporda, Gezi eylemlerini izlerken polis şiddetiyle yaralanan gazeteciler Ahmet Şık, Onur Erem ve Ender Ergün'ün şikayetlerinin takipsizlikle sonuçlandığı, 27 Mayıs-30 Eylül 2013 tarihleri arasında 153 gazeteciyi yaralayan ve 39'unu gözaltına alan polisler için cezasızlığın sürdüğü ifade edildi.

Rapora göre, Zaman gazetesi yazarı Mümtazer Türköne, bir kanalda Atatürkçü ideolojiyi eleştirdiği için Atatürk'ü Koruma Kanunu'ndan ertelemeli bir yıl hapse mahkum oldu. Adıyaman'da gazeteci Hacı Boğatekin, haber yoluyla bir imamın "özel yaşamını teşhir"den hapisten 7 bin 300 TL adli para cezasına mahkum oldu. 40 Ekşi Sözlük yazarı, "dini değerleri aşağılamak"tan 1,5 yıla kadar hapis istemiyle yargılanıyor. Cumhuriyet gazetesinden İbrahim Yıldız ve Aykut Küçükkaya, Berkin Elvan'ın açık kimliğine haberde yer verdikleri gerekçesiyle yargılanıyor.

TUTUKLU GAZETECİLER

Üç ay boyunca gazeteciler hakkında TCK ve TMK yargılamalarının devam ettiği kaydedilen raporda, 35 gazeteci ve 15 dağıtımcının Nisan 2014'e cezaevinde girdiği. gazetecilerin 22'si ve 15 dağıtımcının tamamının Kürt medyasından; TMK ile TCK kapsamında "örgüt" bağlantılı olarak hapiste tutulduğu bildirildi. Geçen yıl aynı dönemde, 69 gazeteci ve 30 dağıtımcı tutukluydu.

Rapora göre, 35 gazeteciden 22'si KCK, PKK ve DYG; 4'ü DHKP-C; 4'ü MLKP; biri Direniş Hareketi, biri de İBDA-C davalarından hapiste, bir gazetecinin örgütü bilinmiyor. Bir gazeteci Gezi direnişi operasyonlarıyla, bir gazeteci de "casusluk" iddiasıyla hapiste. 35 gazeteciden 17'si hükümlü, 17'sinin davası sürüyor; biri iddianame bekliyor.

Rapora göre, 3 aylık dönemde 12 haberci gözaltına alındı.

Ocak-Mart 2014 döneminde 34 gazeteci, bir gazete, bir ajans ve bir internet sitesine yönelik en az 40 fiili saldırı yaşandı. En az 6 gazeteci sözlü saldırıya uğradı. Üç gazete ve üç gazeteci de tehdit edildi.

2013'ün aynı döneminde, fiili, sözlü, sosyal medya üzerinden yazılı saldırı, engelleme ve tehdit saldırı 34'tü.

BAŞBAKAN'A HAKARET

Rapora göre, mahkemeler Ocak-Mart 2014'te bir gazete ve 20 kişiyi toplam 31 yıl hapis ve 41 bin TL para cezasına mahkum etti.

Başbakan Erdoğan'a hakaret ettiği ve kişilik haklarına saldırdığı iddiasıyla 19 kişi toplam 27 bin TL tazminata ve 31 yıl hapse mahkum oldu. 1'i gazeteci 10 kişiye aynı iddiayla yeni ceza davaları açıldı.

Çeşitli savcılıklarca Barış ve Demokrasi Partisi'nin (BDP) vekilleri ve bağımsız vekiller hakkında Ocak-Mart 2014'te 37 fezleke düzenlendi.

BAŞBAKAN MAĞDUR, HERKES SANIK

Eskişehir'de "IMF ve patronların uşağı Tayyip Erdoğan" sloganı attıkları gerekçesiyle 17 kişi "Başbakan''a hakaret"ten toplam 31 yıl hapse mahkum edildi. Edremit'teki eylemde "İşbirlikçi Ampul Tayyip" sloganı attıkları iddia edilen 8 kişiye, "Başbakana hakaret"ten ve 2911 sayılı Kanuna muhalefetten dava açıldı.

Halkların Demokratik Partisi Beyoğlu İlçe Başkanı Levent Pişkin, Twitter mesajından, yazar Erol Özkoray "Gezi" sloganlarını kitaplaştırdığı için "Başbakana hakaret"ten yargılanacak. "Cumhuriyet" yazarı Orhan Bursalı aynı gerekçeyle yargılanıyor.

Yazar İhsan Eliaçık'a Gezi'de attığı tweetlerden "Başbakana hakaret"ten 2 bin TL tazminat cezası verildi; Yurt Gazetesi muhabiri Ahmet Çınar, aynı gerekçeden beraat etti. Yargıtay, Yazar Perihan Mağden'e "Başbakana hakaret"ten verilen 2 bin TL'lik tazminatı bozdu. CHP Tunceli Milletvekili Hüseyin Aygün'e aynı gerekçeyle 25 bin TL tazminat cezası verildi. Başbakan, Today's Zaman genel yayın yönetmeni Bülent Keneş ve Zaman gazetesi yazarı Mehmet Kamış'ı şikayet etti. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu hakkında 200 bin TL'lik manevi tazminat davası açtı.

Geçen yılın Ocak-Mart döneminde üçü gazeteci beş kişi hakkında "hakaret" ve "kişilik haklarına saldırı" gerekçesiyle 90 gün hapis ve 44 bin 100 TL para cezası verilmişti. Başbakana hakaret ettiği ve kişilik haklarına saldırdığı gerekçesiyle üç kişi ve bir gazeteye toplam 33 bin 500 TL para cezası, iki kişiye ikazen uyarı cezası verilmişti.

KAPATMALAR, TOPLATMALAR

21 Mart'ta Twitter, 27 Mart'ta da YouTube Türkiye'de yasaklandı.

Vimeo, Soundcloud, Vagus.tv, yenidönem.com, Samsunanaliz.com siteleri, BDP ve HDP Facebook sayfaları, Lars von Trier'in "Nymphomaniac" filmi yasaklandı. MİT'in TIR'ları ve 25 Aralık yolsuzluk haberlerine yayın yasağı getirildi.

T24, sendika.org, haber.sol.org.tr, gercekgündem.com, Cumhuriyet.com.tr siteleri içerik çıkarmazlarsa kapatılmakla tehdit edildi. Dört gazeteye bayide satış engeli çıkarıldı. Ayrımcı uygulama olarak akreditasyona devam edildi. "Che" ve Abdullah Öcalan afişleri yasaklandı.

Geçen yılın aynı döneminde, 32 kitaba el konmuş, cezaevindeki mahkumlara kitap sınırlaması getirilmiş, TV'de bir program iptal edilmiş, bir heykel ve bir film sansürlenmişti. Demokratik Özgür Kadın Hareketi'nin ve Emek Gençliği'nin afişleri yasaklanmıştı. Gazeteciler, kitaplar, şiirler sansürlenmişti. Öğretmenler hakkında bazı kitapları okuttukları gerekçesiyle soruşturmalar açılmıştı.

AİHM'DEN 21 BİN 553 EURO CEZA

Son üç ayda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye'yi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ifade özgürlüğü hakkını düzenleyen 10. maddesini ihlal ettiği ve bu dosyalarda adil yargılama yapmadığı tespitiyle iki gazeteci ve bir yayın kuruluşuna toplam 21 bin 553 Euro maddi ve manevi tazminat ödemeye mahkum etti.

Geçen yılın aynı döneminde AİHM, beş siyasetçi ve dokuz gazete-dergiye 73 bin 500 Euro ödenmesine karar vermişti.

Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Ocak-Mart 2014 döneminde haber ve program yayınlarından dolayı TV kuruluşlarına 25 uyarı, 53 para cezası; radyo kuruluşlarına da 6 uyarı, 1 de para cezası verdi.

Yüksek Seçim Kurulu (YSK), 11 Ocak-15 Şubat döneminde aldığı ve sitesinde yayımladığı 34 karar çerçevesinde, 30 Mart yerel Seçimler sürecinde yayın ilkelerini ihlal ettikleri gerekçesiyle TV'lere 31 program cezası ve 17 uyarı cezası verdi.