Kalekolla Gelen Gerginlik: BDP ve Halk Neden Rahatsız?

21 Ekim 2007’de Hakkari’nin Dağlıca Karakolu PKK tarafından basıldı, çatışmada 12 asker yaşamını yitirdi. Bir yıl sonra 3 Kasım 2008’de bu kez Hakkari'nin Şemdinli İlçesi'ndeki Aktütün Karakolu hedef alındı, 17 asker öldü. Bu iki saldırının ardından Türkiye’nin karakollarının güvenliği tartışmaya açıldı. Karakolların PKK saldırılarına dayanıksız olduğunun anlaşılması üzerine hükümet, yeni karakolların yapımına, bazı karakolların da güçlendirilmesine karar verdi.

Yapım işini Toplu Konut İdaresi (TOKİ) üstlendi. Sağlam olması ve teknolojik silahlarla donatılması nedeniyle karakol yerine kalekol tabiri kullanılmaya başlandı. 2008 yılında hükümet ve TOKİ arasında yapılan anlaşma uyarınca 280 kalekolun yapımına başlandı.

Kalekollar özellikle PKK ve devlet arasındaki çatışmaların yoğun yaşandığı bölgelere inşa edilmeye başladı. İlk kalekollar  Şırnak ve Hakkari bölgesinde yapıldı. Ardından diğer hassas bölgelerde de kalekollar inşa edildi. Kalekollar 2012 yılından itibaren Türk ordusuna teslim edilmeye başlandı. Şimdiye kadar 150’ye yakın kalekol Jandarma Genel Komutanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı’na teslim edildi. Bölgenin arazi yapısı, güvenlik riski ve önceki yıllardaki PKK saldırıları nedeniyle kalekol inşaatları zaman zaman aksadı.
Kalekolların en önemli özelliği yüksek güvenlikli olmaları. Gözetleme kulesi, mevzi, cephanelik ve askeri istihkam unsurlarının beraber yapıldığı yeni karakolların duvarları havan ve roket saldırısına karşı güçlendirilmiş malzemeyle yapılıyor. Binalar 80 santimetre kalınlığında taş duvarla kaplanırken, karakol kapıları çelik, pencereleri de kurşun geçirmez camla kaplanıyor.

BDP tepkili

Kalekolların yapımına başlandığı zaman Türkiye ile PKK arasında çatışmalar sürüyordu. Geçen yıl başlayan görüşmeler ve ardından örgütün ateşkes ilan etmesiyle çatışmalar son buldu. Bölgede tansiyon düşmesine rağmen kalekol inşaatları devam etti. Bazı bölgelerde kalekol yapılması, bazı yerlerde ise karakolların güçlendirilmesi BDP’nin tepkisine neden oldu. Bölgenin birçok yerinde protesto gösterileri yapıldı. Diyarbakır’ın Lice ilçesinde Kayacık Jandarma Karakolu önünde geçen yıl yapılan gösteride çatışma çıktı. Açılan ateşte Medeni Yıldırım hayatını kaybetti.

BDP’nin hukuk işlerinden sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Meral Danış Beştaş, hükümetin karakol yaparak barış sürecinin ruhuna uygun hareket etmediğini savunuyor:

“Çatışma zemini ve ortamını ortadan kaldıracağına, kalekol yaparak farklı şeyler peşinde. Bir yandan karakol ve kalekol yaparak askeri gücünü arttıyor, bu da halkta ve kamuoyunda tepkiye neden oluyor. Bu ağır bir tahriktir. Çatışmalarda hazır tutmak için yapıyorlar. Bunlar hükümetin  iyi niyeti ve tutumunu daha çok sorgulanır hale getiriyor ve çözüm sürecine dinamit koyuyor.”

Yol hala kapalı

BDP tabanının rahatsızlık duyduğu bir nokta da, ekonomik yatırım yerine askeri yatırım yapılması. Son olarak Diyarbakır’ın Lice ilçesindeki Abalı Karakolu’nun güçlendirilmesine tepki gösteren bir grup, karakol yakınlarında çadır kurarak eylem yaptı.

PKK da, zaman zaman karkol inşaatlarında çalışan araçları yakarak, işçileri kaçırarak inşaatlara engel olmaya çalışıyor.

Mahmut Bozarslan/Al Jazeera Türk