Ukrayna: Cumhurbaşkanı Yanukoviç Görevden Alındı, Tutuklu Eski Başbakan Timoşenko Serbest Bırakıldı

Ukrayna'da serbest bırakılan eski başbakan Timoşenko "Diktatörlük çöktü" dedi. Parlamento, Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç’i görevden aldığını duyurdu. Yanukoviç ülkesinde darbe yapıldığını söyledi. Erken seçim 25 Mayıs'ta.

2004'teki Turuncu Devrimin sembol ismi Timoşenko, Yanukoviç'in görevden alınmasından hemen sonra serbest bırakıldı. Parlamento cumhurbaşkanının onayı olmaksızın, muhalif lider Yula Timoşenko'nun derhal serbest bırakılmasını sağlayacak düzenlemeyi kabul etmişti.

Timoşenko, serbest kalmasının ardından resmi internet sitesinden yaptığı açıklamada "Diktatörlük çöktü" dedi. Kendisine destek olan herkese teşekkür eden muhalif lider, "Anavatanımız bundan sonra güneş ve gökyüzünü görebilecektir" ifadesini kullandı.

Harkov'da tedavi gördüğü hastaneden çıkan eski başbakan, 25 Mayıs'taki seçimde cumhurbaşkanlığına aday olduğunu açıkladı.

"Meydanı terk etmeyin"

Kiev'e giden Timoşenko protestoların merkezi sayılan Bağımsızlık Meydanı'nda halka seslendi. Yanukoviç ve halka ateş açanların hesap vermesi gerektiğini söyleyen muhalif lider, destekçilerine "Meydanı terk etmeye hakkınız yok. Henüz durmayın" diye seslendi.

Timoşenko şunları söyledi:

"Birileri sizlere 'görevinizi yerine getirdiniz evinize gidebilirsiniz' derse tek bir kelimesine bile inanmayın. Görevi sonuna kadar tamamlayın. Bu millet hiçbir zaman dizlerinin üstüne çökmez. Sizin gücünüz yenilmez. Anlaşma liderler tarafından imzalandı ama siz istemediniz bu da sizin başarınız. Ukrayna'nın açık yarası var ve sizin dışınızda bu yarayı kimse kapatamaz. Bizim bir sorumluluğumuz var ve bizler insanları korkularından korumalıyız. Bugün Ukrayna'yı inşa etmek için açık bir yolumuz var ama bugün siyasetçilere ona güven sıfır. Bu nedenle dürüst seçimler oluncaya kadar ayakta kalmanız lazım. Ben duruşları ne olursa olsun bütün siyasetçiler adına sizden özür dilemek istiyorum. Siyasetçiler size layık değildi."

Timoşenko, 2011 yılında, yolsuzluk suçlamasıyla 7 yıl hapse mahkûm olmuştu.

Yanukoviç görevden alındı

Ukrayna parlamentosu, cumartesi günü iktidar partisinin katılmadığı olağanüstü toplantıda Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç’i görevden aldı. Karara gerekçe olarak cumhurbaşkanlığı görevlerini yerine getirmemesi gösterildi. 450 sandalyeli Ukrayna Parlamentosu’nda kayıtlı 334 milletvekilinden 328’i yasa teklifi için evet oyunu kullandı. Ukrayna parlamentosunda bir yasanın geçmesi için 226 oy yeterli.

Cuma akşamı Yanukoviç’in ülkeyi terk ettiği iddiaları vardı ancak Yanukoviç’in cumartesi günü ülkesinde bir televizyon kanalına verdiği röportajda görevinin başında olduğunu ve istifa etmeyi düşünmediğini söyledi.

Ukrayna’nın doğusundaki Rusya sınırında bulunan Harkiv şehride çalışma ziyaretinde bulunan Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç, ülkesinde darbe yapıldığını ve parlamentodan geçen yasaları imzalamayacağını söyledi.

Harkiv’de bir televizyona açıklamada bulunan Yanukoviç, ülkedeki eli silahlı çetelerin örnek bir darbe yaptığını ifade etti.

Hâlihazırda parlamentodan geçen yasaların kanunlara aykırı olduğu gerekçesiyle imzalamayacağını dile getiren Yanukoviç, bütün kararların yasadışı alındığı belirtti.

Bölünme tartışmaları

Ülkedeki son olayların ardından iktidardaki Bölgeler Partisi'nden son birkaç günde istifa eden milletvekili sayısı 63'ü buldu. Rusya’ya yakın güney ve doğu bölgesi milletvekilleri ise Yanukoviç'in destekçilerinin bulunduğu Harkov kentinde toplandı. İktidardaki milletvekillerinin kurduğu konsey, anayasal düzeni kendileri sağlama kararı aldı. Parlamentonun Yanukoviç'i görevden alma kararının da meşru olmadığını söylediler. Son gelişmeler Ukrayna'nın bölünebileceği yönünde tartışmalara neden oldu.

Kerry ve Lavrov görüştü

Ukrayna’daki gelişmelerle ilgili Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov telefon görüşmesi yaptı. Lavrov, Kerry’e cuma günü Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç ve muhalefet arasında varılan anlaşmayı Rusya’nın organize ettiğini söyledi. Anlaşmanın uygulanmamasıyla ilgili muhalefeti suçlayan Lavrov,  Almanya, Polonya ve Fransa’nın göstermiş olduğu başarıya saygısızlık yapıldığını belirtti. Lavrov görüşmede, “Yasadışı aşırı gruplar silahları indirmeyi reddetti ve Kiev’i neredeyse ele geçirdi” dedi.
Eski Başbakan Yula Timoşenko’nun serbest bırakılmasıyla ilgili Beyaz Saray’dan da açıklama yapıldı. Açıklamada, “Biz sürekli olarak şiddetin azaltılması, anayasa değişikliği, koalisyon hükümetinin kurulması ve erken seçimlerini yapılmasını savunduk. Bugünkü gelişmeler de bizi bu hedefe yaklaştırıyor” denildi.
Beyaz Saray ayrıca Ukrayna parlamentosunda Viktor Yanukoviç’i görevden alma ve erken seçime gitme kararlarını memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.

Almanya’dan ulusal birlik çağrısı

Almanya Dışişleri bakanı Frank-Walter Steinmeier de Ukrayna’daki bütün partileri ulusal birlik doğrultusunda hareket etmeye çağırdı. Ukrayna’nın işleyen bir geçiş hükümetine ihtiyacı olduğunu belirten Steinmeir, en kısa zamanda düzenin ülke çapında sağlanması gerektiğini söyledi.

İngiltere yeni bir hükümetle çalışmaya hazır

Ukrayna’daki gelişmelerle ilgili bir başka tepki de İngiltere'den geldi. Dışişleri Bakanı William Hague, İngiltere'nin Ukrayna’daki yeni kurulacak hükümeti desteklemek için  Avrupa Birliği ortaklarıyla birlikte çalışmayı hedeflediğini söyledi. Hague ayrıca eski başbakan Timoşenko’nun serbest bırakılmasını memnuniyetle karşıladığını belirtti.

(el cezire türk/cihan/ajanslar)