2014 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi: Türkiye 154. Sırada

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF), 2014 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'ni yayınladı. 180 ülkenin yer aldığı listede Türkiye 154. sırada.

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü tarafından yayınlanan rapora göre Türkiye, Afganistan, Libya, Irak gibi ülkelerin gerisinde kalarak 154. sırada yer aldı.

Türkiye'nin konumunun 2013 yılına göre değişmediği belirtilen raporda, "Bölgesel isteklerine rağmen Türkiye'de basın özgürlüğü konusunda bir ilerleme görülmedi ve 'dünyanın en büyük gazeteci cezaevlerinden biri' olmaya devam ediyor." denildi.

Endeksin hazırlanmasında göz önüne alınan kriterleri açıklayan örgüt, bunları susistimallerin oranı, çoğulculuk, medyanın bağımsızlığı, çevre baskısı ve oto-sansür, şeffaflık ve yasal çerçeve olarak belirtti. 

Rapor hakkında bilgi veren Genel Sekreter Christophe Deloire, "Uluslararası kuruluşların, hükümetlerin topluma karşı sorumluluklarını yerine getirmeleri konusunda yaptığı objektif değerlendirmeler iyi bir hükümetin bunları dikkate alarak kararlarında etkin olmalıdır." dedi.

Finlandiya'nın 1. sırada yer aldığı raporda, Almanya 14. sırada, İspanya 35. sırada, Fransa 39. ve ABD 46. sırada yer alıyor. ABD, 2013 yılı raporunda 32. sırada yer alıyordu. 

İngiltere'nin de 3 basamak gerilediği listede bu iki ülkenin olumsuz not almasının sebebi ulusal güvenlik gerekçesiyle kişilerin demokratik haklarının ihlal edilmesi. 

Raporda, ABD ve İngiltere'nin köstebeklerin (dinlemeyi deşifre eden Edward Snowden) 'The Guardian' gazetesine sızdırdığı bilgilerin yayınlanmaması için bu gazeteye baskı yaptığı da vurgulandı.

Hapisteki gazeteciler

Basın özgürlüğünün en çok kısıtlandığı ülkeler ise yine Somali, Suriye, Eritre, Kuzey Kore ve Türkmenistan oldu. Türkiye listenin 154'üncü sırasında. Geçen yaz aylarında patlak veren Gezi protestoları sırasında, mayıs ile eylül ayları arasında 153 gazeteci yaralanmış, 39 gazeteci ise gözaltına alınmıştı. Geçen yıl binlerce internet sayfasının kapatılmasından sonra, hükümet tutumunu daha da sertleştirdi. Meclisin kabul ettiği yeni internet düzenlemesi, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'na mahkeme kararı olmaksızın sitelere erişimi engelleme yetkisi veriyor. Henüz Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından imzalanmayan yasaya yurt içi ve dışından sert tepkiler geliyor.

Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütü yöneticilerinden Christian Mihr, Türkiye'de şu anda 60 gazetecinin hapiste olduğunu hatırlatarak şu değerlendirmeyi yapıyor: “Terörle mücadele yasasının suistimal edilmesinin bir sonucu olarak Türkiye'de hâlâ çok sayıda gazeteci hapiste. Bu çok kötü bir gelişme. Kürt sorunu hakkında haber yapan gazeteciler, terörist olmakla suçlanıyor.”

Yunanistan geriledi

Avrupa Birliği içerisinde ise basın özgürlüğünün en kötü durumda olduğu ülke Bulgaristan. Macaristan, Balkan ülkeleri ve Yunanistan da AB içerisinde endişe kaynağı olan ülkeler. Yunanistan, 2009 yılından bu yana listede 50 sıra geriledi. Bunda dört televizyon ve beş radyo kanalı ile yayın yapan devlet kanalı ERT'nin kapatılmasının rol oynadığı belirtiyor. Ancak ülkede gazetecilere yönelik saldırıların da arttığı ifade ediliyor. Christian Mihr, “Yunanistan'da ırkçılık ve toplumla ilgili konularda haber yapan gazetecilere yönelik olarak aşırı sağcılardan yönelen tehditler olduğu görülüyor" diyor.

Medyaya yönelik sıkı düzenlemelerin bulunduğu Rusya listenin 148'inci sırasında. Arap Baharı'nın yaşandığı ülkelerin ise basın özgürlüğü konusunda fazla ilerleme kaydedemediği görülüyor. Bölgedeki dinamizmin, büyük umutlar doğurduğunu ifade eden Mihr, bu kadar hızlı bir rejim değişikliğinin geçmişte de nadiren istikrarlı bir ilerlemeye yol açtığını söylüyor. Mısır'ın 159, Tunus'un 133'üncü sırada olduğunu belirten Mihr, özellikle 180 ülkelik listenin 179'uncu sırasında yer alan Suriye'ye dikkat çekiyor: “Bu, genel olarak bağımsız medyaya değer verilmemesinin pek çok ülkede bir sorun olduğunun göstergesi. Suriye'den hiç söz etmiyorum, çünkü orada değer vermeme değil, hiçe sayma söz konusu. Hiçbir ülkede gazeteciler Suriye'deki kadar tehlike atında çalışmıyor.”

İşte bazı ülkelerin 2014 yılı Dünya Basın Özgürlüğü listesindeki yeri...