Hastalar Fark Ücretlerinden Şikayetçi: "Özel Hastaneler Hastaların Korkusunu Ticari Ranta Çeviriyor"

Özel hastanelerde fark ücreti yüzde 90'dan yüzde 200'e çıktı. Şimdi hastalar özel hastanede fazla para ödemekten yakınıyor. Özel hastaneler ise devletin SGK'lı hasta için yedi yıldır aynı parayı ödemesinden şikayetçi.

Özel hastanelerde SGK'lı hastalardan alınan fark ücretinin yüzde 200'e çıkarılmasından hastalar da özel hastaneler de memnun olmadı.

Özel hastanelerde alınan fark ücreti oranı 2013'ün Ekim ayında yüzde 90'dan yüzde 200'e çıkarılmıştı. Bu artışla muayene fark ücreti kadın doğumda 28 liradan 62 liraya, kardiyolojide 31 liradan 68 liraya, dâhiliye ve genel cerrahide 25 liradan 56 liraya yükseldi.

Dört hastadan biri şikayetçi

Vatandaş cephesinde bu artışın yansıması olumsuz oldu. Hasta Hakları Aktivistleri Derneği Genel Başkanı Orhan Demir, bir yıl içinde derneklerine yapılan 2 bin 500 vatandaş şikayetinin yüzde 24’ünün özel hastanelerde haksız ve hukuksuz alınan ücretler olduğunu söyledi.

 2013 yılı içinde dernek olarak İstanbul’daki özel hastaneleri arayarak fark ücreti alınıp alınmadığını sorguladıklarını belirten Dernek Başkanı Orhan Demir şöyle konuştu:

“Biz özel hastaneleri arayarak yaptığımız araştırmada hastanelerin yüzde 86’sının başvuran SGK’lı hastalardan Sağlık Uygulama Tebliği’nde belirtilen yasal rakamların 2-3 kat üzerinde haksız ve yersiz ilave ücret aldıklarını tespit ettik. Özel hastaneler hastaların korkusunu ticari ranta çeviriyorlar. 2013 yılının sonunda yüzde 90 olan fark ücreti  oranı yüzde 200’e çıktı. Yani yüzde 110 zamlandı. İşçinin, emeklinin aldığı zam ortada. Bu zam çok yüksek.”

OHSAD: Özelde devletin hasta için ödediği ücret yedi yıldır değişmedi

Türkiye’de bulunan 560 özel hastanenin yüzde 80’ini , 2004 yılında kurulan Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği, kısa adıyla OHSAD temsil ediyor. Özel sağlık kuruluşlarında alınan fark ücretinin yüzde 200’e çıkmasının sektörün sorunlarını çözmeye yetmeyeceğini söyleyen OHSAD Genel Sekreteri Dr. Cevat Şengül şöyle devam etti::

“Özel hastanelerin talepleri doğrultusunda fark ücreti yüzde 200’e çıkarıldı. Elbette bu bir artıştır. Ancak bu artış sektörün sorunlarını çözemedi. Çünkü, çok önemli olan bir sorunun cevabını halkımızın bilmesi gerekiyor: Yüzde 200 neyin farkı? Çok yüksek gibi görülen yüzde 200 oranı, 7 yıldır hiç artış yapılmayan SUT fiyatlarının farkıdır. Bu fiyatlar inanılmaz derecede düşük olduğu için, yüzde 200 fark oranı sıkıntılarımızı çözemiyor. Özel hastanelerin temel sorunu yedi yıldır artmayan SUT, yani Sağlık Uygulama Tebliği’ndeki fiyatlar. Bu fiyatlarda tam idrar tahlili 1.2 TL,  kan tahlili, 1.5 TL, sezaryen ameliyatı 450 TL. Yani bu fiyatlar üzerinden yüzde 200 fark alınıyor. SUT’taki fiyatlar değişmediği için bu artış sektör için tam anlamı ile  rahatlatıcı olmadı.”

Dr. Şengül: Biz vatandaştan para almak istemiyoruz

Özel hastanelerden hizmet alan vatandaşlardan yüzde 200’ün de üzerinde fark alındığı iddialarını değerlendiren OHSAD Genel Sekreteri Dr. Şengül, “Bakın, biz vatandaştan para almak istemiyoruz. Bunu SUT fiyatlarını reel rakamlara çıkararak ve tamamlayıcı sigortayı yaygınlaştırarak yapmak mümkün” dedi ve ekledi:

“Özel hastane sayısı Türkiye’de beş yıl önce 230’du, şu an 560. hastanenin 165’i İstanbul’da. Bunlar yüksek rakamlar. Sayının yüksekliği  rekabeti de  doğuruyor. Her ilçede 3-5 özel hastane var. Rekabet koşullarını kullanarak vatandaş işlemini ucuza yaptırabilir. Örneğin ben Bağcılar’dayım. Bu ilçede 12 hastane var. Bugün sezaryen ameliyatından yüzde 200 fark alınabiliyor. Yani sezaryen ameliyatı için 900 TL alınabilir. Ama hastanelerin yarısı fark olarak hastalardan 400-500 TL alarak bu hizmeti veriyor. Özel hastaneler rekabet olduğu için fiyata zam yapmıyorlar. Anadolu da bir tabir vardır: ‘Tüccarın ahmağı müşteri yokken zam yapar’ diye. Özel hastaneler arasında böyle bir rekabet varken orta ölçekteki hiçbir hastane fiyatlarına yüzde 200 zam yapamaz. Bunun kurtuluşu, son yedi  senedir artmayan sağlık uygulama tebliğ fiyatlarının yani devlet tarafından bize ödenen fiyatların artması. “

Özelde fark sorunu en çok hangi uzmanlık alanlarında yoğunlaşıyor?

SGK’nın özel hastanelerle yaptığı anlaşmaya göre hastanelerin görünür bir yerine asılması gereken ve hiçbir ücret alınmayacak dokuz hastalık dalı var. Bunlar; Acil haller nedeniyle sunulan sağlık hizmetleri, yoğun bakım hizmetleri, yanık tedavisi hizmetleri, kanser tedavisi, yeni doğana verilen sağlık hizmetleri, organ doku ve kök hücre nakilleri, doğumsal anomaliler için yapılan cerrahi işlemlere yönelik sağlık hizmetleri, diyaliz tedavileri ve kardiyovasküler cerrahi işlemleri.

Orhan Demir: En fazla suistimal yoğun bakım tedavisinde yaşanıyor

Ancak fark alınmayacak bu hastalıkların tedavisiyle de ilgili fark alındığı ileri sürülüyor. Hasta Hakları Aktivistleri Derneği Genel Başkanı Orhan Demir, haksız alınan ücretlerle ilgili şikayetlerin özellikle yoğun bakım tedavisiyle ilgili olduğunu belirterek şunları söyledi:

“2013 yılında Sayıştay bir çalışma yaptı. Özel hastanelerin vatandaştan haksız yere para aldığını ortaya koyan bir rapor yayınlandı.  Bu rapor uzun süre Meclis’e getirilmedi. Yıl sonuna doğru kamuoyu ile paylaşıldı. Bu rapor irdelendiğinde özel hastanelerin yoğun bakım ünitelerinde devletten haksız ve hukuksuz yere para aldığı ortaya çıkıyor. SGK’nın özel hastanelere verdiği cezalar da caydırıcı değil. Önc eden hastanelerin cirosunun yüzde 20’si ceza olarak verilirken bu oran şimdi yüzde 5’e düşürüldü.”

OHSAD  hasta şikayetlerinde nasıl bir yol izliyor?

Özel hastanelerde haksız alındığı ileri sürülen fark ücretleriyle ilgili olarak OHSAD Genel Sekreteri Cevat Şengül ise “Fark alınmayan branşlarla ilgili Sağlık Bakanlığı ve SGK sıkı denetim uyguluyor. Hatta iş hastane kapatmaya kadar gidiyor. Bu konuda eskiden daha çok gündeme gelirdi. Şimdi neredeyse sıfıra yakın fark alınıyor. Eskiden belki tam kuralların yerleşmediği durumlarda bu şikayetler olabilirdi. Ama günümüzde bu tip şikayetlerin gelmemesi lazım. Ama şikayeti olanlar Sağlık Bakanlığı, SGK’ın yanısıra OHSAD’a da başvurulabilirler” dedi.

Özelde fark ücreti sorunu nasıl çözülebilir?

OHSAD’ın verdiği bilgiye göre özel hastanelerin cirosunun yüzde 60’ına yakınını SGK’lı hastalar oluşturuyor. Özel hastaneler olarak tahmini olarak 100 milyon muayene, üç milyon ameliyat yapıyor. Diyaliz hizmetinin yarısından fazlasını özel sektör veriyor. Kalp cerrahisi hizmetlerinin çoğunluğunu da yine özel hastaneler karşılıyor. Tüm bu hizmetlerin karşılığında SGK hastalar için özel sağlık kuruluşlarına 7 milyar 800 milyon lira para ödüyor.

Özel sektördeki fark ücretiyle ilgili yaşanan sorunların çözümü için Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği (OHSAD) olarak önerilerinin tamamlayıcı sağlık sigortasının yaygınlaştırılması olduğunu belirten Genel Sekreter Dr. Cevat Şengül, şöyle konuştu:

“Tamamlayıcı sağlık sigortası yeterli değil. Türkiye’de 2,5 milyon özel sağlık sigortalısı var. Tamamlayıcı sağlık sigortası fazla rağbet görmüyor. Bu sigortanın gelişmesi için fark ücretinin tamamen kaldırılması gerekiyor. Çünkü vatandaş sekiz önemli dalda zaten fark ödemeden hizmet alıyor. "Neden tamamlayıcı sağlık sigortası ödeyeyim" diye düşünüyor?”

Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu’nda hastalar da olmalı

Hasta Hakları Aktivistleri Derneği Genel Başkanı Orhan Demir ise sağlıkta fiyatları belirleyecek komisyonda yer alamadıklarını belirterek sorunun çözümü için bu konuda adım atılmasını istedi:

“Biz dernek olarak 2009 yılında kurulduk. Hastalar şikayetlerini tüketici örgütlerine yapıyorlardı. Biz kurulduğumuzdan bu yana il sağlık müdürlüğü ile de iletişim kurduk. Hasta hakları için ortak çalışma yapmak istedik. Ama böyle bir yaklaşım olmadı. Ayrıca özel hastanelere zam yapan Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu’nda özel sektör temsil ediliyor. Biz temsil edilmiyoruz.  Bu kurulun verdiği karar hastaları etkiliyor. Biz de fiyat komisyonunda hastaları temsil etmek istiyoruz.”

(Al Jazeera Turk)