Cemaat’i Bitirmek O Kadar Kolay mı Hacı?

- ALPER DUMAN -

Cemaat’in ağ şeklinde bir yapılanması olduğu aşikâr. Işık evlerinin sorumlusu abiler, ablalar; okullardan, bürokratik ofislerden veya coğrafi bölgelerden (kasaba, il ve bölge) sorumlu imamlar… Yargıtay’ın da imamı var, Mehmet Ali Şahin’e sorun kim diye.

Neyse… Bu ağ ne menem bir şeydir? Ecnebilerin “vertices and edges” dedikleri, köşe ve kenarları olan, düğüm ve bağları olan bir şekildir ağ. İlişkiselliği vurgular. Ne uzatıyorum, işte Facebook’tan bilmeniz lazım; arkadaşlarınızla siz bir ağ meydana getiriyorsunuz…

Cemaat’inki ‘bağlantılı adalar ağı’ (interconnected islands network) gibi bir şey olmalı diye düşünüyorum. “Yok, öyle değil şöyle” diyen, gerekçeleriyle beri gelsin. O dediğinin de analizini yapalım.

Aşağıya örnek bir ağ koyuyorum. Burada 50 aktör var, bunlar köşeler. Bu 50 aktör arasında çok daha fazla (bu örnekte 188 kadar) bağ var.

İmdi… AKP’nin derdi bu ağı işlevsiz kılmak. Bunun için de elinde 2000 kişilik liste varmış. Bu rakam zaten az. Yerinden ettikleri bile bu rakamı geçti. Cemaat’in toplam mensubu nedir bilmiyoruz. Bunu bilen varsa bir zahmet bize de söylesin.

Zaman gazetesinin dağıtım/satış rakamlarını dörtle çarpıp biraz da üste koyarak (çoluk-çocuk, genç-yaşlı herkes dâhil) 5 milyon civarında bir sayı tahmin ediyorum. Bunun, ekonomik ve siyasal güç anlamında işe yarar kısmı 3 milyon kadardır.

AKP bu 3 milyondan bırakın 2-3 bini, rastgele 300 bini (Cemaat’in %10’unu) oyun dışına atsa bile Cemaat’e pek bir şey olmaz. Buradaki mesele ağın yapısı.

Yukarıdaki ağ gibi 100 tane ağ oluşturdum. Her bir ağdan rastgele beş köşeyi/aktörü (ağın %10’unu) attım. Sonra 100 örnek için orijinal ağ ile tasfiye sonrası ağın ‘ortalama patika uzunluğu’ (average path length)  arasındaki farkı aldım. Sonuçta, tasfiye sonrası mesafe 2.78’den 2.99’a çıktı. 3 bile değil…

Bu mesafe neyi ölçüyor? Herhangi iki köşe arasındaki en kısa mesafeyi alıyor, bunu tüm köşe çiftlerine uyguluyor ve ortalamasını buluyor. Yani, Ali dayı ile Makbule teyze arasında ortalama mesafe orijinal ağda 2.78, tasfiye sonrasında ise 2.99. Neden böyle? Çünkü tasfiye edilecek aktörler rastgele seçilince kendi içlerinde yoğun bağlantıları olan öbeklerden ancak bazıları seçilmiş oluyor ve bu durum mesafenin uzamasını önlüyor. Yukarıdaki örnekte beş aktörün atılmasından sonraki ağ şöyle:

Neymiş? Strateji rastgeleyse işe yaramıyormuş. Ne yapmak gerekir? Klikleri, öbekleri birbirine bağlayan aktörleri tasfiye etmek gerekir. Bu nasıl yapılır? Aktörleri merkeziliklerine göre seçerek. Bu da gelecek bölüme…

Alper Duman

* http://serbestsiyasa.com/?p=3103