Laz Enstitüsü Kuruldu: 'Lazlar Konuşamıyorsa Sorumlusu Devlettir"

Laz Enstitüsü'nün açılışını kutlamak amacıyla Caddebostan Kültür Merkezi'nde etkinlik düzenlendi.

Caddebostan Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilen etkinliğe eski milletvekilleri Mehmet Bekaroğlu ve Akın Birdal, HDP milletvekili Levent Tüzel, BDP Diyarbakır milletvekili Altan Tan, SYKP Eş Genel Başkanı Tuncay Yılmaz, ÖDP Eş Genel Başkanı Bilge Seçkin Çetinkaya, sanatçı Suavi ve çok sayıda Laz katıldı.

'LAZCA KONUŞTUĞUM İÇİN ÖĞRETMENİMDEN TOKAT YEDİM'

Etkinlik Ayşenur Kolivar'ın seslendirdiği ağıt ile başladı. Ardından Lazları anlatan sinevizyon gösterimi yapıldı. Laz Enstitüsü'nün kurucularından eski milletvekili Mehmet Bekaroğlu bir konuşma yaptı. Bekaroğlu, ulus devletlerin tek tipleştirme politikalarının Lazlara da uygulandığını ve Lazların tek tipleştirildiğini söyledi. Çocukluk döneminde yaşadığı bir anıyı paylaşan Bekaroğlu, "Çocukken okulda tuvalete gitmek istediğimde Lazca söylediğimde öğretmenimin tokadını yedim" dedi.

LAZCA SEÇMELİ DERS OLARAK OKUTULUYOR

Laz dili ve kültürünün geliştirilmesi amacıyla faaliyet yürüten birçok kurumun olduğunu belirten Bekaroğlu, Laz Enstitüsü'nün çatı kurumu durumunda olduğunu kaydetti. Enstitü'nün 17 Mayıs 2013 tarihinde kurulduğu belirten Bekaroğlu, 28 Ağustos 2013 tarihinde ise Milli Eğitim Bakanlığı'na Laz dilinin seçmeli ders olarak okutulması için başvuru yapıldığını ve kabul edildiğini söyledi.

Lazca'nın seçmeli ders olarak kabul edilmesinin ardından okullarda okutulmaya başladığını ifade eden Bekaroğlu, Laz Enstitüsü'nün amacının Lazca'yı geliştirmek ve yaygınlaştırmak olduğunu söyledi.

LAZLARIN LAZCA KONUŞAMAMASINDAN DEVLET SORUMLUDUR

Türkiye'de 600 bin Laz'ın olduğunu ama 250 bininin Lazca konuştuğunu belirten Bekaroğlu, Lazların kendi dillerini konuşmamasının sorumlusunun Lazlar olmadığını belirtti, “Bundan devlet sorumludur” dedi.

Rize, Artvin ve Düzce illerinde bulunan üniversitelerde Lazca öğreten bölümlerin kurulmasını isteyen Bekaroğlu, Lazca TV-radyo programları için devletten destek istedi.

Bekaroğlu, Lazların Türkiye'nin özgür olmasını istediğini ifade ederken, "Türkiye'nin özgürleşmesi demek Lazların özgürleşmesi demektir" dedi.

Lazca'nın sadece Türkiye'de susturulmak istenmediğini Gürcistan'ın da Lazca'yı susturmak istediğini belirten Bekaroğlu, "Lazca Gürcistan'da Gürcü dilinin bir lehçesi olarak ifade ediliyor ve bu yönde bir çalışma yürütülüyor" dedi.

BİZLER LAZIZ

Lazova'dan gelen ilk Lazca öğretmen Ali Gümüş (Badulaşi) ve Hasan Uzunhasanoğlu birer konuşma yaptı. Lazlar için “Türk'tür” ya da “Gürcü'dür” denildiğini aktaran Uzunhasanoğlu, "Ancak bizler Lazız" dedi.

ÖDP Eş Genel Başkanı Bilge Seçkin Çetinkaya, etkinlikte yaptığı konuşmada, okul arkadaşı Kazım Koyuncuyu anarak konuşmasına başladı. Çetinkaya, "Kürtler nasıl ki Kürtçe'nin kadim ve geniş bir dil olduğunu öğrettiyse, Lazlar'da Lazca'nın kadim ve geniş bir dil olduğunu öğretecek" diye konuştu.

HDP milletvekili Levent Tüzel ise, "Özgür demokratik bir geleceği yaşayacağız" dedi, Laz Enstitüsü'nün de bu yönde bir katkısı olacağını söyledi. Tüzel, "Dileriz ki Lazlar fıkralara konu olmaktan çıksın, özgür bir toplum olsun" şeklinde konuştu.

GÜN GELDİ KÜRT, ERMENİ, LAZ OLDUK

İnsan hakları savunucusu ve eski milletvekili Akın Birdal da etkinlikte kısa bir konuşma yaptı. Birdal, "İnsan hakları savunucuları olarak empati yaptık, ezilen ve emekçi halkların yanında olduk. Gün geldi Kürt olduk, gün geldi Ermeni, gün geldi Laz olduk" dedi.

Etkinlikte Laz Enstitüsü kurucusu Mustafa Çupinaşi ve BDP Diyarbakır Milletvekili Altan Tan da kısa birer konuşma yaptı. Yapılan konuşmaların ardından Erdal Bayraktaroğlu ve Grup Marsis'in Lazca ezgileri ile horon tepildi. Etkinlik verilen kokteyl ile sona erdi.

Etkinliği katılan Lazlar ETHA'ya konuştu. Hemşin Kültürünü Araştırma ve Yaşatma Derneği Başkanı Hikmet Akçiçek, "Ben Hemşinliyim. Lazlar ile Hemşinliler aynı coğrafyada yaşıyoruz. Lazlar açısından çok anlamlı ve değerli bir adım" dedi.

Etkinliğe katılan İsmail Bucaklishi ise "Dilimizin yaşayacağını, gelecek kuşaklara aktarılacağını bugün daha güçlendi. Lazca'nın gelişmesi için ne gerekiyorsa onu yapacağız" şeklinde konuştu.

'LAZ HALKININ BÖYLE BİR OLUŞUMA İHTİYACI VARDI'

Laz halkının böyle bir oluşuma ihtiyacı olduğunu söyleyen İrfan Çağatay (Ağani Marutsxi), "Enstitünün bu ihtiyacın altını doldurmasını bekliyorum" dedi. Çağatay, daha çok sanal ortamda bir araya gelen insanların gerçekleştirilen etkinlikle daha organizeli ve planlı bir şekilde bir araya geldiklerini söyledi.

Ali Gümüş (Ali Badulaşi) ise enstitünün açılışından mutluluk duyduğunu ifade ederken, Laz dilinin yok olma sürecinde olduğu bir dönemde bu adımın atılması sayesinde Laz dilinin yok olma sürecinin durduğunu ifade etti.

'ÇOCUKLARIMIZ ANA DİLİ LAZCA KONUŞSUN'

Etkinliğe katılan İngilizce öğretmeni Vildan Lokumcu, Lazca'nın yok olduğunu, bunu engellemek için Laz Enstitüsü'nün kurulduğunu söyledi. Lazca için “yaşlıların dili” denildiğini hatırlatan Lokumcu, "Amaçlarının Türkçe'nin yanı sıra kendi dilleri olan Lazca'yı da öğrenmesidir" dedi. Lokumcu, Enstitü'nün okullarda seçmeli ders olarak okutulan Lazca için kitaplar da çıkardığını ifade etti.