Af Örgütü: Dünyanın Bazı Yerlerinde Öldürülmenize Yol Açacak 5 'Suç'

Dünyanın büyük çoğunluğu ölüm cezasından vazgeçme eğiliminde olsa da bazı ülkeler hala tarafların rızası dâhilinde evlilik dışı cinsel ilişkiye girmek, hükümete karşı çıkmak, dine saldırmak ve hatta içki içmek gibi faaliyetler için ölüm cezası uygulamaya devam ediyor.

Uluslararası hukuk ülkelerin bu suçların herhangi biri için ölüm cezası uygulamasını engellese de infazlar gerçekleşmeye devam ediyor.

İşte, dünyanın bazı yerlerinde öldürülmenize yol açacak “suçlardan” bazıları:

1. Tarafların rızası dâhilinde evlilik dışı cinsel ilişkiye girmek

Sudan’da iki kadın, İntizar Şerif Abdullah ve Leyla İbrahim Issa Jumul, Mayıs ve Temmuz 2012’de iki ayrı davada “evliyken zina yapmaktan” suçlu bulundu ve taşlanarak öldürülmeleri yönünde karar verildi. İki davada da kadınlar zorla “itiraf” alınmasını da içeren adil olmayan yargılanma süreçlerinin ardından mahkûm edildi. Mahkûmiyet kararları daha sonra temyizde düşürüldü ve iki kadın da serbest bırakıldı.
İran’da çoğu kadın olmak üzere en az 10 birey “evliyken zina yapmak” suçundan taşlanarak öldürülmeye mahkûm edildi ve hala cezalarının infaz edilmesini bekliyor.

2. Uyuşturucu kaçakçılığı

30 Mart 2012’de Hong Konglu Robert Shan Shiao-may ve Tayvanlı Lien Sung-ching Çin topraklarında infaz edildi. İkisi de, 192 kilo kristal met amfetamini Filipinler’den Hong Kong yoluyla Çin’e göndermekle suçlanıp Aralık 2005’te tutuklanmıştı. İkili 26 Haziran 2009’da mahkûm edildi.

Tayland’da, güneydoğu Asya ülkesinin Disiplin Departmanı’nın verilerine göre, 2012’de en az 106 ölüm cezasının en az yarısı uyuşturucu ile ilgili suçlardan hüküm giyen bireylere verildi.

Aynı şekilde, İran’da resmi olarak gerçekleştiği açıklanan infazların yüzde 70’inden fazlası uyuşturucu ile ilgili suçlara verilen cezalar sonucunda gerçekleşti.

Suudi Arabistan’da 2010 yılında 27 infazdan sadece biri, 2011’de 82 infazdan üçü uyuşturucu ile ilgili suçlardan hüküm giymişti. Fakat bu sayı 2012’de 79 infazdan en az 22’si uyuşturucu ile ilgili suçlardan hüküm giyerek ölüm cezası almıştı.

3. Nitelikli suçlar

Nisan 2012’de Çin Yüksek Halk Mahkemesi, kamuoyunun da yakından takip ettiği iş kadını Wu Ying’in davasında yeniden yargılanma emretti. Wu Ying’e -cezası hala ölüm olan- “hileli bağış toplama” suçundan verilen ölüm cezası Ocak 2012’de onaylanmıştı.

İran’da dört erkek Temmuz 2012’de, geniş çaplı bir banka dolandırıcılığı vakasında yolsuzluk ve “ülkenin ekonomik sistemini bozmak” suçlarından ölüm cezasına mahkûm edildi.

4. Hükümete muhalefet etmek

Sudanlı öğretmen ve aktivist Jalila Khamis Koko Mart 2012’de tutuklandı ve Aralık ayında, diğer şeylerin yanı sıra, “anayasal sistemi baltalamak” ve “ülkeye karşı savaş açmak”la -Sudan yasalarına göre cezası ölüm- suçlandı.

Jalila Khamis Koko 2011’de Sudan’ın güneyindeki Kurdufan eyaletinde yaşanan silahlı çatışmadan etkilenenler için insani yardım sağlamaya gönüllü olmuştu. Kendisi aynı zamanda YouTube’da yayınlanan bir videoda çatışmanın yaşandığı bölgelerdeki durumunu ifşa ederek ateşkes çağrısında bulunmuştu. Bu suçlardan beraat ettikten ve ikinci derece suçlamalarla suçlandıktan sonra Ocak 2013’te serbest bırakıldı.
2012’de İran Yüksek Mahkemesi, İran’ın yasaklanan muhalif grubu Halkın Mücahitleri Örgütü ile olduğu iddia edilen bağları sebebiyle “Tanrı’ya yönelik nefret” suçlaması uyarınca Gholamreza Khosravi Savadjani’ye verilen ölüm cezasını onayladı. Kendisi ilk olarak hapis cezasına mahkûm edilmişti ve ölüm cezası iki yeniden yargılanmanın ardından geldi.

5. Dini rencide etmek ya da dinden dönmek

İran’da internet programcısı Saeed Malekpour 2010’da, geliştirdiği bir yazılım, kendi bilgisi dâhilinde olmadan internette pornografik fotoğraflar yayınlamak için kullanıldığında “İslam’a hakaret ve İslam’ın saygınlığını bozmak” suçlarından ölüm cezasına mahkûm edildi. Söylenenlere göre Aralık ayında faaliyetleri yüzünden “pişman olduğunu” dile getirdiği bir itirazda bulunduktan sonra ölüm cezası askıya alındı. Ailesi bu iddiaya karşı çıktı.

Geçen Aralık ayında internet aktivisti Raif Badawi siyasi ve sosyal tartışmalar yapılması için bir internet sitesi kurduğu için “dinden dönme” suçuyla kovuşturmaya uğradı.

Suçlamalar 2013’te düşürüldü ama kovuşturması, yetkililerin, kamuya açık tartışmalara katılmaya çalışanların gözünü korkutma çabası olarak görüldü.

Bu beş suçun dışında ölüm cezası almanızı sağlayacak daha nice suç mevcut. Bazı ülkelerde içki içmek bile ölüm cezası almanıza sebep olabilir.

Geçen Haziran ayında İran Yüksek Mahkemesi, üçüncü kez alkol içmekten suçlu bulunan iki adamın ölüm cezasını onayladı. Bu ceza çok nadiren uygulanıyor; şu ana kadar son 10 yılda bu “suçtan” herhangi bir infazın gerçekleştiğine dair bilgi gelmedi.

Kuzey Kore’de, ülkenin eski bir savunma bakanı yetkilisinin geçen Ekim’de ölen lider Kim Jong-il’in 100 günlük yası sırasında içki içtiği için infaz edildiğine dair doğruluğunu sağlanamamış bilgiler mevcut.

(amnesty.org)