ABD Başkanlık Seçimleri: Sandıklar Birer Birer Kapanıyor

ABD Başkanlık seçimlerinde ilk sandıklar kapandı.

Sandık çıkış anketleri ise yavaş yavaş geliyor.

Kentucky'de %69, Indiana'da ise %63 ile Romney beklendiği gibi kazanıyor.

Obama ise favori olduğu New Hampshire'ı %65 oyla kazanıyor.

Yoklamalar, burun farkıyla önde görülen Demokrat Başkan Barack Obama ile Cumhuriyetçi rakibi Mitt Romney arasındaki yarışın son ana kadar başa baş geçeceğine işaret ediyor.

Sandıklar doğu eyaletlerinde Türkiye saatiyle Çarşamba sabahı 01.00 sularında kapanmaya başlıyor ve ileriki saatlerde sonuçların belirginleşmesi bekleniyor.

Oy oranlarının çok yakın görünmesi nedeniyle, seçimlere katılım oranı sonuç üzerinde belirleyici olabilir.

Obama seçim gününde basketbol oynamayı tercih etti.

Bugün

Milyonlarca Amerikalı başkanlık seçimi için bugün sandık başına gitmeye başladı.

Yoklamalar Demokrat Başkan Barack Obama ile Cumhuriyetçi rakibi Mitt Romney arasındaki yarışın son ana kadar başa baş göründüğüne işaret ediyor.

Neredeyse iki yıl önce başlayan başkanlık seçimi kampanyasının maliyeti toplam 2 milyar doları aşıyor.

Sandıklar doğu eyaletlerinde Türkiye saatiyle Çarşamba sabahı 02.00 sularında kapanmaya başlıyor ve sonucun bundan beş saat kadar sonra belli olabileceği sanılıyor.

Yoklamalar yarışın son ana kadar başa baş göründüğüne ama Başkan Obama'nın kritik eyaletlerde küçük bir farkla önde olduğuna işaret ediyor.

Washington Post/ABC News ve Pew Araştırma Merkezi tarafından yapılan iki ayrı kamuoyu yoklaması da Başkan Obama'ya rakibi karşısında 3 puanlık bir avantaj verdi.

30'u aşkın eyalette 30 milyona yakın Amerikalı oylarını erken kullandı.

İlk oylar New Hampshire eyaletinin Dixville Notch adlı küçük köyünde kullanıldı ve oylamanın tamamlanmasıyla sandık kapanarak sayım yapıldı. İlk sandıktan Obama ve Romney'e 5'er oy çıktı.

Amerikan Seçim Sistemi

Amerika’da seçim sistemi diğer ülkelerden daha farklı. Bunun nedeni tek bir ulusal oylama olmaması. Bunun yerine her eyalet kendi kurallarını uyguluyor.

Amerika’da başkanlık seçimleri her dört yılda bir, Kasım ayının ilk Salı günü yapılır. Bu seçimlerde 50 eyaleti temsil eden yerel siyasetçiler seçilir ve referandum soruları yanıtlanır.

Amerikan Anayasası vatandaşlarının haklarını koruyan maddelerle dolu. Ancak Georgetown Üniversitesi’nden Profesör Mark Rom’a göre oy kullanma, bunlardan biri değil: ”Oy kullanma hakkının ifade, ibadet, hükümeti şikayet gibi hak ve özgürlüklerden biri olduğu düşünülebilir. Ancak durum böyle değil. Oy kullanmak için gereken şartları eyaletler belirliyor. Bu nedenle eyaletler kendi standartlarını kullanabiliyor.”

Federal yasalara göre oy kullanma yaşı 18.

Rom’e göre, yaş dışında çok az ortak nokta var: ”50 eyaletin, sandıkların açılış ve kapanış saatleriyle ilgili 50 ayrı yasası var. Ayrıca seçmen kaydı yaptırma sürecine, nerede oy kullanılacağına, seçmen kaydı bulunduğu yerde oy kullanamayacak olanların nerede oy kullanacağına ilişkin yasaların hepsi farklı. Bu yasaları eyaletler yapıyor.”

Seçim günü ikamet ettiği yerde olmayan askerler, seyahate çıkan kişiler ya da okul veya iş nedeniyle farklı yerde yaşayanlar için farklı oy pusulaları var.

Son yıllarda erken oy kullanmak da mümkün. Eyaletlerin üçte biri Kasım’daki resmi seçim gününden bir ay öncesinden başlayarak halkın erken oy kullanmasına imkan veriyor.

Bazı eyaletler seçmenlerin oy kullanmak için fotoğraflı kimlik göstermelerini öngören yasalar çıkardı. Bu yasaları savunanlar seçimde hile yapılmasının önleneceği görüşünde. Karşı görüşte olanlara göreyse, yasanın amacı halkı oy kullanmaktan caydırmak.

Amerika’da başkanlık seçiminin 50 ayrı yarıştan oluştuğunu gösteren bir başka kanıt da şu: Anayasaya göre başkan için oy verenler aslında 538 kişiden oluşan Seçici Kurul üyelerine oy veriyor. Kimin başkan olacağı aslında bu 538 delegenin kararına bağlı.

Seçim sistemi "seçici kurul" yöntemiyle işliyor. Her eyalete kabaca nüfusuyla orantılı delege kotası veriliyor. Sonuçta başkanı eyaletlerden çıkan seçici kurulların oyları belirliyor. 270 seçici kurul üyesinin oyunu alan aday başkan oluyor.

Bu sistem büyük nüfuslu eyaletlerin de sonuçta belirleyici olmasını getiriyor.

Seçimde ayrıca eyaletlerin bazılarının valileri, Senato'nun üçte biri ya da 100 senatör ve 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi'nin tamamı de belirlenecek

Yoklamalar Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi'nde, Demokratların ise Senato'daki hakimiyetlerini sürdürebileceklerine işaret ediyor.

(voanews-bbc türkçe-huffingtonpost)