'Haydarpaşa İçin Hızlı Tren Bahane'

Hızlı tren inşa süreci bahanesiyle Haydarpaşa Garı'ndaki şehirler arası tren seferleri kaldırıldı. Gardan son tren seferi olan Fatih Ekspresi dün gece saat 23.30’da hareket etti.

Haydarpaşa Garı, Ulaştırma Bakanlığı'nın yüksek hızlı tren projesi nedeniyle iki yıllık inşa ve bakım çalışmaları gerekçesiyle kapatıldı. Ancak, uzmanlar kapatma kararının nedeninin hızlı tren projesi olmadığı görüşünde. Bakanlığın Haydarpaşa garını unutturmak istediğine dikkat çeken uzmanlar, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin onayladığı Haydarpaşa Port planına dikkat çekiyor. Asıl amacın, Harem'den Moda’ya kadar alana kurulması planlanan turizm ve ticaret merkezi inşası sürecinde Haydarpaşa'nın ulaşım merkezi halinden çıkarılması ve unutturulması olduğu dile getiriliyor.

TURİZM VE TİCARET MERKEZİ

Geçtiğimiz yıllarda "Haydarpaşa Port" ismiyle kamuoyuna duyurulan Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahası Koruma Amaçlı Nâzım İmar Planı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nde yakın zamanda onaylandı. Plan askıya çıkmayı bekliyor. Detayları kısa sürede ortaya çıkan plana göre; ‘Haydarpaşa Port’ olarak adlandırılacak 1 milyon metrekarelik alan Üsküdar sınırlarındaki Harem Otogarı’ndan Kadıköy Moda’ya kadar geniş bir bölgeyi kapsıyor. Büyükşehir Belediyesi buraya dev bir turizm ve ticaret merkezi inşa etmeyi planlıyor.

Daha önce Haydarpaşa’ya 7 adet gökdelen yapılacağı yönünde bilgilerle duyurulan proje, çeşitli değişiklikler yapılarak tamamlanmış oldu. Son yapılan değişikliklere göre, projenin kabul edilmesiyle iller arası tren seferlerine son verilen mevcut gar binasının giriş katı, demiryolu ulaşım hizmetleri vermeye devam edecek. Ancak üst katlarda TCDD’nin kullandığı ofisler, müze, konser, sergi ve kültürel tesis ve konaklama olarak hizmet verecek.

RANT PROJESİ

Mimarlar Odası Danışma Kurulu Sekreteri Mücella Yapıcı konuya ilişkin ETHA'ya konuştu. Haydarpaşa Garı ile ilgili projenin bir rant projesi olduğunu dile getiren Yapıcı, gara yönelik 2003'ten bu yana ciddi bir dönüşüm projesi planlandığını dile getirdi. Yapıcı şunları ifade etti: “Bu zaten Türkiye'nin en büyük özelleştirme projesidir. Başbakanlığın web sayfalarında bunlar yer alıyor hala. Marmaray Projesi, Haydarpaşa ile bağlantılı olarak ilk gündeme geldiğinde bu bölgenin otel ve büyük bir ticaret merkezi olması yönünde görüşler bildirildi. Devlet Demiryolları da 'Haydarpaşa'ya ihtiyacımız yok diyerek' garı, Marmaray projesinden çıkarttırdı. O zamandan itibaren Haydarpaşa, sanki işlevini yitirmiş gibi, otel ve iş merkezi gibi yeni projelerin ilgi odağı haline geldi. 7 senedir her türlü mekanizma devreye sokuldu, ancak başarılı olunamadı. Çünkü Haydarpaşa İstanbul'un çok önemli bir kentsel tarihi binasıdır. Toplumsal ve kentsel belleğimizin çok önemli bir simgesi. Hatta Anadolu'nun İstanbul'a, İstanbul'un Avrupa'ya açılan kapısı oldu.”

'HALKA YÜKLENEN KÜLFET NE OLACAK?'

Hızlı tren yapma bahanesiyle Haydarpaşa Garı'nın işlevsiz bırakılmasının amaçlandığının altını çizen Yapıcı şunları söyledi: “Altında yatan neden ise ulaştırma politikalarının nasıl değiştirildiğidir. İstanbul içinde ve aynı zamanda yakın iller hatta Ankara'ya kadar olan demiryolu hattı, özellikle öğrenciler, yoksul halkımızın ve orta gelirli sınıfların ulaşım ihtiyaçlarını giderdiği önemli bir hat. Bu hattın kapatılıyor olması başlı başına bir beceriksizliktir. Çünkü konunun uzmanları, hızlı tren yapılması için hattın tamamının kapatılmasının gerekmediğini dile getiriyor. Bu durumu ancak halkın ulaşım hakkına önem verilmediğini söyleyerek açıklayabiliriz. Kimi ekonomik nedenlerle hat kapatılmadan hızlı trenin yapılamayacağı söyleniyor, öte yandan ise on binlerce kişinin evlerine, işlerine giderken yaşayacağı zorluk ve ekonomik külfet hiç düşünülmüyor. 2013 yılında banliyönün de kaldırılması planlanıyor.”

KORUMA İMAR PLANI SAKLANIYOR

Mücella Yapıcı, Haydarpaşa Garı binasının ulaşım hizmetleri için değil, rant getirecek farklı projelere hazırlandığını vurguladı. “TCDD zaten çok meraklı Haydarpaşa'ya otel yapmaya” yorumunda bulundu. Tren seferlerinin iptal edilmesi kararının arka planını için, “Haydarpaşa Garı bu süre içerisinde unutturulmaya çalışılıyor” dedi. Mimarlar Odası Danışma Kurulu Sekreteri Yapıcı, görüşlerine şu şekilde devam etti: “Haydarpaşa kentsel ve tarihi SİT alanı, bu nedenle koruma imar planı yapılması gereken bir alan. Bu planlar biliyorsunuz, İBB Meclisi'nde kabul edildi. Ama bir türlü askıya çıkarılıp, topluma sunulmuyor. Halbuki bu koruma planına göre Haydarpaşa'ya bir kaldırım taşı değişikliği bile kurul kararı ve koruma imar planına uygun olarak yapılması gerekiyor. Haydarpaşa'da yangın çıktıktan sonra yapılan restorasyon çalışmaları döneminde de TCDD Haydarpaşa'nın gar olarak kullanılması dışındaki fikirlerini meşrulaştırma sürecini bulamadı. Mesele şu son proje değil, koruma imar planının getirdiği koşullardır. Koruma imar planına bağlı kalmadan proje oluşturulamaz.”

ER YA DA GEÇ VAZGEÇECEKLER

“Haydarpaşa ile ilgili planlar bir rant projesidir” şeklinde konuşan Yapıcı, “7 senedir bu konuda mücadele ediyoruz” dedi. Tren seferlerinin durdurulmasının, özelleştirme planlarından bağımsız olmadığını söyledi. Yapıcı, “Dün akşam son tren kalkarken biz oradaydık. Ama bizim mücadelemiz sonucunda Haydarpaşa gar işlevini sürdürecektir. Bu konuda bilim, meslek çevrelerinin ve toplumun ciddi bir konsensüsü var. Halkımızda bu özelleştirme planlarının kendi hayatı üzerindeki etkisini çok daha yakından hissedecektir. Kimse bunun önünde duramaz. Bu iktidarda er ya da geç bu projeden vazgeçmek zorunda kalacak” diye konuştu.